Στρατιωτικές ασκήσεις στο φόντο της ενεργειακής - γεωστρατηγικής μοιρασιάς

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ - ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Copyright 2018 The Associated

Το τουρκικό γεωτρύπανο «Πορθητής»

Τη βδομάδα που πέρασε, στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο ξεκίνησαν ή ολοκληρώθηκαν τρεις σημαντικές στρατιωτικές ασκήσεις, με επίκεντρο την Κύπρο, στις οποίες συμμετείχαν δυνάμεις που πρωτοστατούν σε επικίνδυνα αντιλαϊκά σχέδια στην ήδη «εύφλεκτη» γειτονιά μας:

-- Την Τετάρτη 31 Οκτώβρη έγινε για πέμπτη κατά σειρά χρονιά η μεγάλης κλίμακας πολυεθνική άσκηση NEMEΣIΣ, με σενάριο την αντιμετώπιση περιπτώσεων «έκτακτης ανάγκης σε εμπορικά πλοία και πλατφόρμες εξόρυξης αλλά και σε άλλες ανθρωπιστικές επιχειρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο». Στην άσκηση συμμετείχαν οι Ελλάδα, Γαλλία, Ισραήλ, Βρετανία, ΗΠΑ.
-- Την Πέμπτη 1 Νοέμβρη ολοκληρώθηκαν διήμερες ασκήσεις της Κύπρου με το Ισραήλ, «στο πλαίσιο του ετήσιου προγράμματος στρατιωτικής συνεργασίας» τους, αναδεικνύοντας τη στρατιωτική ετοιμότητα και τις συνεργασίες που διασφαλίζει ένα κράτος - διακεκριμένος μακελάρης λαών.
-- Τέλος, το περασμένο Σαββατοκύριακο ξεκίνησε και πολυήμερη πολυεθνική άσκηση που θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Νοέμβρη, για την οποία - σύμφωνα με τα σχετικά δημοσιεύματα - η Κυπριακή Δημοκρατία δέσμευσε με NAVTEX τμήμα της κυπριακής ΑΟΖ, όπου σύντομα θα ξεκινήσουν οι γεωτρήσεις του αμερικανικού κολοσσού «ExxonMobil» (σε κοινοπραξία με την αραβικών συμφερόντων «Qatar Petroleum»).
Ολη αυτή η στρατιωτική «κινητικότητα» αναδεικνύει τη γεωστρατηγική αξία που έχει συνολικά η περιοχή για την προώθηση των σχεδιασμών ισχυρών ιμπεριαλιστικών συμφερόντων.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο το αυξανόμενο ενδιαφέρον ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων, με πρώτες τις ΗΠΑ, που ήδη έχουν ανακοινώσει ότι θέλουν να ενταχθούν στην τριμερή Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ. Την επόμενη βδομάδα, μάλιστα, αναμένεται να κάνει επίσημη επίσκεψη στις ΗΠΑ ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Ν. Χριστοδουλίδης, για επαφές για τις οποίες ήδη λέγεται ότι «μπορεί να ανακοινωθούν κάποιες σημαντικές συμφωνίες», ενώ επανέρχονται ακόμα και παλιότερα σενάρια για τη δημιουργία αμερικανικής βάσης στο Νησί.
Προσπαθώντας να διαψεύσει δημοσιεύματα που ήθελαν οι ΗΠΑ να λειτούργησαν βάση ελικοπτέρων στην Κύπρο στο διάστημα 2013 - 2017, ο Κύπριος ΥΠΕΞ έκρινε σκόπιμο να υπενθυμίσει ότι η Λευκωσία έχει υπογράψει συμφωνίες για παροχή διευκολύνσεων σε πολλές χώρες (για τη χρήση λιμανιών και αεροδρομίων της) και ισχυρίστηκε πως «όλα αυτά θεωρούμε ότι αναδεικνύουν τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραματίζει η χώρα μας στην περιοχή ως παράγοντας ασφάλειας και σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά και την αξιοπιστία και προβλεψιμότητά μας ως ενός έμπιστου εταίρου της διεθνούς κοινότητας στην περιοχή μας».
Βεβαίως, η πείρα έχει δείξει ότι η «σταθερότητα» και η «ασφάλεια» για τις οποίες συμβάλλουν και αγωνιούν οι ιμπεριαλιστές εγκυμονούν για τους λαούς μόνο όλο και μεγαλύτερους κινδύνους. Μην ξεχνάμε ότι η Κύπρος αξιοποιήθηκε δεόντως και στις τελευταίες επιθέσεις (άνοιξη 2018) των ΗΠΑ, Βρετανίας, Γαλλίας στη Συρία. Μην ξεχνάμε επίσης, τη λογική των «ίσων αποστάσεων» και του «Ποντίου Πιλάτου» που οι ΗΠΑ τηρούν σταθερά και στο Κυπριακό και στα Ελληνοτουρκικά, όσο κι αν κλιμακώνονται οι προκλήσεις της Τουρκίας. Είναι σαφές ότι η Ουάσιγκτον δεν μπορεί να παραβλέψει πλεονεκτήματα που της προσφέρει το παζάρι με την Αγκυρα και, παρά τις σοβαρές διμερείς αντιθέσεις, μελετά περιθώρια και «αναπροσαρμογές» στη συνεργασία τους.

Η τουρκική επιθετικότητα κλιμακώνεται

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η Τουρκία κλιμακώνει την επιθετικότητά της, ξεκαθαρίζοντας ότι θα παζαρέψει σκληρά τα συμφέροντά της, με φόντο ευρύτερες αναδιατάξεις σε όλη τη Μέση Ανατολή και γενικότερα.

Ο υπουργός Αμυνας, Χουλούσι Ακάρ, επανέλαβε αρκετές ακόμα φορές τη βδομάδα που πέρασε ότι η χώρα του θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα αν ληφθούν αποφάσεις αντίθετες στα «δικαιώματα και συμφέροντά» της και ότι «θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας και της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο, εγγυώμενοι ειρήνη και ασφάλεια». Επιπλέον, μίλησε για «γαλάζια πατρίδα» της Τουρκίας, ισχυριζόμενος ότι «έχουμε μια δική μας θαλάσσια έκταση 462.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων» και επαναφέροντας αξιώσεις που αμφισβητούν ευθέως κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου τόνισε: «Στη γαλάζια πατρίδα μας συνεχίζεται ο αγώνας μας... στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Κύπρο και οπουδήποτε», για να επαναλάβει ότι «θα υπερασπιστούμε όσα δικαιώματα...».
Κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας συνιστά και η προβολή αξιώσεων για το «οικόπεδο» «7» της κυπριακής ΑΟΖ, που η Αγκυρα θεωρεί ότι ανήκει στην υφαλοκρηπίδα της.
Εξάλλου, η Τουρκία διατηρεί ισχυρή στρατιωτική παρουσία στην περιοχή, και ως συνοδεία αφενός του σεισμογραφικού πλοίου «Μπαρμπαρός», που έστειλε προ δεκαημέρου εντός της κυπριακής ΑΟΖ για έρευνες, αφετέρου ως συνοδεία του γεωτρύπανου «Φατίχ» («Πορθητής»), που λέει ότι ξεκίνησε τις γεωτρήσεις στα βόρεια της Κύπρου (στον Κόλπο της Αττάλειας).
Τέλος, απειλές επανέρχονται και ενάντια στην Ελλάδα, μετά από σκέψεις που υπάρχουν για επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια των χωρικών της υδάτων. Ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος, Ομέρ Τσελίκ, είπε πως κάτι τέτοιο «θα λάβει δυνατή απάντηση από την Τουρκία» και μιλώντας για «μία πολύ επικίνδυνη προσέγγιση (της Ελλάδας)» υπενθύμισε την απόφαση της Βουλής το 1995 («casus belli» - «αιτία πολέμου»). Ακόμα, συνέστησε στην Αθήνα «να είναι εποικοδομητική. Και η πιο μικρή προσπάθεια να γίνει για επέκταση των χωρικών υδάτων, θα δοθεί από την Τουρκία η πιο σκληρή απάντηση».

Γεωτρύπανα και συνομιλίες

Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, εκτός από το γεωτρύπανο της ΤΡΑΟ που βρισκόταν στα ανοιχτά της Κύπρου, τα ρεπορτάζ μονοπωλούσε και η αναμενόμενη άφιξη του υπερσύγχρονου γεωτρύπανο «Stena IceMax», που θα κάνει γεωτρήσεις στο «οικόπεδο 10» της κυπριακής ΑΟΖ για λογαριασμό της κοινοπραξίας της αμερικανικής «ExxonMobil» και της αραβικών συμφερόντων «Qatar Petroleum».
Μια σειρά από αστικά ΜΜΕ μετέδιδαν πληροφορίες και για στρατιωτική παρουσία που οι ΗΠΑ θα ενισχύσουν, «προστατεύοντας» τα σχέδια του αμερικανικού κολοσσού, προσπαθώντας να καλλιεργήσουν εντυπώσεις και ενισχύοντας αυταπάτες ότι οι ενδοϊμπεριαλιστικές κόντρες μπορεί να λειτουργήσουν ως ασπίδα ενάντια στην τουρκική επιθετικότητα. Την ίδια στιγμή, βέβαια, «χάνονταν» λεπτομέρειες όπως οι συμφωνίες που υπογράφουν τουρκικά και αμερικανικά κεφάλαια, για να συνεργαστούν σε γεωτρήσεις στη Μεσόγειο. Συγκεκριμένα, η εταιρεία ΤΡΑΟ (για λογαριασμό της οποίας επιχειρούν «Μπαρμπαρός» και «Φατίχ») υπέγραψε σχετικό συμβόλαιο και με τις αμερικανικές «Schlumberger» και «Rowan».
Σε όλο αυτό το φόντο των σκληρών μονοπωλιακών ανταγωνισμών, αξιοποιείται και η πιθανή έναρξη νέου γύρου συνομιλιών για το Κυπριακό, ενώ έχει ήδη αποδειχθεί ότι εξετάζονται και διάφορα σενάρια και ιδέες για τη διχοτόμηση του Νησιού.
Την Τετάρτη, η ειδική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Τζέιν Χολ Λουτ, είχε στην Κύπρο χωριστές συναντήσεις με τον Κύπριο Πρόεδρο, Ν. Αναστασιάδη, και τον κατοχικό ηγέτη, Μ. Ακιντζί.
Ο εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης, Πρ. Προδρόμου, είπε πως μεταφέρθηκε η θέση του γγ του Οργανισμού ότι οι δύο πλευρές πρέπει το συντομότερο δυνατόν να συμφωνήσουν σε «όρους αναφοράς» για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών για το Κυπριακό. Πρόσθεσε ότι ο Κύπριος ηγέτης «χαιρέτισε τη θέση του γγ ότι προ της επανέναρξης των συνομιλιών απαιτείται καλή προετοιμασία».
Από τα Κατεχόμενα, ο Ακιντζί εστίασε στο ότι «δεν μπορεί να υπάρξουν συνομιλίες με ανοικτό τέλος (δίχως καταληκτική ημερομηνία)» και τόνισε την ανάγκη διασφάλισης της πολιτικής ισότητας των δύο πλευρών αλλά και της «αποτελεσματικής συμμετοχής στις αποφάσεις σε ενδεχόμενη λύση».
Το επόμενο διάστημα, η Λουτ θα έχει επαφές σε Αθήνα, Αγκυρα, Λονδίνο, Βρυξέλλες, ενώ ο εκπρόσωπος του γγ των Ηνωμένων Εθνών, Στεφάν Ντουζαρίκ, είπε ότι «χωρίς αμφιβολία θα έχει και άλλες συναντήσεις, αλλά δεν είμαστε ακόμη σε θέση να τις ανακοινώσουμε».
Οι συναντήσεις άλλωστε πυκνώνουν.
Την Πέμπτη, ο Κύπριος Πρόεδρος συνάντησε τον Σταύρο Μαλά (που ήταν υποψήφιος στις τελευταίες προεδρικές εκλογές και είχε έρθει δεύτερος, ως ανεξάρτητος, με τη στήριξη κομμάτων όπως και του ΑΚΕΛ), ο οποίος μετέφερε την ανησυχία του για τις εξελίξεις και δήλωσε ότι Αναστασιάδης και Ακιντζί είναι οι τελευταίοι ηγέτες των δύο κοινοτήτων οι οποίοι μπορούν να φθάσουν σε μια συνεννόηση στο Κυπριακό. Είπε ότι «οι εξελίξεις θα είναι πολύ καθοριστικές τα επόμενα χρόνια και δεν θα έχουμε τις ίδιες συνθήκες να συζητήσουμε και τα ίδια δεδομένα για το Κυπριακό». Υποστήριξε ακόμα ότι η τακτική της Λευκωσίας πρέπει να κινηθεί στην αποδοχή του «πλαισίου Γκουτέρες», αλλά και «να αξιοποιήσουμε την ιδιότητα της Κύπρου ως μέλους της ΕΕ και κυρίως την επιθυμία της Τουρκίας να εξασφαλίσει την τελωνειακή ένωση».
Ανησυχία για τις εξελίξεις εξέφρασε και ο ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ, Αντρος Κυπριανού, που άσκησε κριτική στην κυπριακή κυβέρνηση, λέγοντας ότι «έχουν βάλει πλώρη για άλλα πράγματα» και ότι διακατέχεται από «συγχύσεις». Μεταξύ άλλων, είπε ότι με αφορμή τη συμμετοχή του σε εκδήλωση ερευνητικού κέντρου στην Τουρκία, θα επιδιώξει συνάντηση με τον ΥΠΕΞ της χώρας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την Παρασκευή έγινε στην Κύπρο το 14ο συνέδριο του «Economist».
Στην ομιλία του ο Κύπριος Πρόεδρος είπε ότι «θα συνεχίσουμε τις πρωτοβουλίες αναβάθμισης των ενεργειακών μας συμπράξεων με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και της Ευρώπης, και βεβαίως - το υπογραμμίζω - με την επίλυση του Κυπριακού και με την Τουρκία».
Ο Κύπριος ΥΠΕΞ είπε ότι με μια «βιώσιμη διευθέτηση» η Κύπρος «θα μπορέσει να διατηρήσει το ρόλο της ως ένας σταθερός και αξιόπιστος διαμεσολαβητής στην περιοχή. Προϋπόθεση γι' αυτό είναι η Τουρκία να συνειδητοποιήσει ότι έχει πολύ περισσότερα να χάσει από ό,τι να κερδίσει από το σημερινό στάτους κβο, που εμποδίζει την Αγκυρα να συμμετέχει στο δίκτυο συνεργασίας στη γειτονιά μας και όχι μόνο».
Η δε πρέσβειρα των ΗΠΑ, Καθλίν Ντόχερτι, μεταξύ άλλων χαρακτήρισε «ακατάλληλες τις στρατιωτικές απαντήσεις σε πιθανές εμπορικές διαμάχες».