Πληθαίνουν οι πρωτοβουλίες στη μάχη των Συλλογικών Συμβάσεων

Πρόγραμμα δράσης, με συνελεύσεις, συσκέψεις, συγκεντρώσεις, κινητοποιήσεις και απεργίες, αποφασίζουν Ομοσπονδίες και Συνδικάτα, ανταποκρινόμενα στο κάλεσμα του ΠΑΜΕ για οργάνωση της πάλης στο μέτωπο των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.

Πανοικοδομική απεργία στις 14 Μάρτη

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ομοσπονδία Οικοδόμων Ελλάδας έχει προκηρύξει πανελλαδική πανοικοδομική απεργία για τις 14 Μάρτη, διεκδικώντας υπογραφή κλαδικής Συλλογικής Σύμβασης, αυξήσεις σε μεροκάματα και μισθούς, μέτρα προστασίας των ανέργων και αναθέρμανσης της οικοδομικής δραστηριότητας με επίκεντρο τις λαϊκές ανάγκες, αναγνώριση και διανομή των «υπέρ αγνώστων» ενσήμων.

Για την προετοιμασία της απεργίας και συνολικά της μάχης για τις ΣΣΕ, που ήδη έχει ξεκινήσει σε κάποια εργοτάξια, το Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας καλεί σε Γενική Συνέλευση την Κυριακή 4/3, στις 10 π.μ. στα γραφεία του (πλ. Κάνιγγος, Βερανζέρου 1). Στο μεταξύ, σε στάση εργασίας προχωρούν στις 21/2 οι εργαζόμενοι στο εργοτάξιο ανάπλασης του Φαλήρου.

Παράλληλα, το Συνδικάτο Οικοδόμων Λάρισας οργανώνει σήμερα Παρασκευή, στις 10.30 π.μ., παράσταση διαμαρτυρίας στο κατάστημα του ΙΚΑ, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι του κλάδου στον τομέα της Ασφάλισης (προσυγκέντρωση στις 10 π.μ. στα γραφεία του Συνδικάτου). Επιπλέον, το Συνδικάτο θα πραγματοποιήσει Γενική Συνέλευση την Κυριακή 25/2, στις 10 π.μ., στην αίθουσα γενικών συνελεύσεων του Εργατικού Κέντρου.

ΣΕΤΗΠ: Προετοιμασία κινητοποιήσεων και σχεδίου κλαδικής Σύμβασης

Τη δραστηριότητά του για το επόμενο διάστημα και το στόχο να διαμορφωθούν προϋποθέσεις για κλαδική κινητοποίηση και απεργία μέσα στο Μάρτη, με αιχμή τη διεκδίκηση Συλλογικών Συμβάσεων, συζήτησε την περασμένη Δευτέρα το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Τηλεπικοινωνιών και Πληροφορικής (ΣΕΤΗΠ) Αττικής.

Το ΣΕΤΗΠ, βασισμένο και στις αποφάσεις της τελευταίας Γενικής Συνέλευσης, ολοκληρώνει προσχέδιο κλαδικής Σύμβασης. Τέτοιο σχέδιο διαμορφώνεται για πρώτη φορά στον κλάδο και στόχος του Συνδικάτου είναι να αποτελέσει τη βάση, ώστε στο πρώτο δεκαήμερο του Μάρτη να γίνουν συναντήσεις με όλα τα επιχειρησιακά σωματεία του κλάδου.

«Να ανοίξει πλατιά συζήτηση σε όλες τις σωματειακές επιτροπές, σε όλους τους χώρους δουλειάς, ώστε να συζητηθεί το προσχέδιο της κλαδικής Σύμβασης, επιχειρησιακά σχέδια και συμβάσεις όπου υπάρχουν, από κοινού δράσεις για τη διεκδίκησή τους», αναφέρει το Συνδικάτο, ενώ καλεί σε νέα Γενική Συνέλευση την Τετάρτη 7/3,στην αίθουσα του Συνδικάτου Οικοδόμων.

Σχέδιο δράσης στον Επισιτισμό - Τουρισμό

Το Συνδικάτο Επισιτισμού - Τουρισμού - Ξενοδοχείων Αττικήςκαλεί σε συνεδρίαση του Συντονιστικού των σωματείων του κλάδου στις 5/3, στις 2 μ.μ., στο ξενοδοχείο «Olympic Royal». Την ίδια μέρα, τα σωματεία θα προχωρήσουν σε μαζική παρέμβαση στην Ενωση Ξενοδόχων, στις 4.30 μ.μ.

Παράλληλα, το κλαδικό Συνδικάτο προγραμματίζει σύσκεψη της Σωματειακής Επιτροπής στις επιχειρήσεις «Goody's» και «Everest», στις 28/2, στις 6 μ.μ., στα γραφεία του.

Εχει ακόμα αποφασίσει το διήμερο 2 και 3 Μάρτη να είναι διήμερο εξορμήσεων και συσκέψεων σε επισιτιστικά καταστήματα και ξενοδοχεία για τις Συλλογικές Συμβάσεις.

Απεργία στο «Νηρέα» στη Θεσπρωτία

Σε απεργία προχωρά το Σωματείο Εργαζομένων στις ιχθυοκαλλιέργειες του ομίλου «Νηρέας» στη Θεσπρωτία, την Πέμπτη 22/2. Διεκδικεί: Υπογραφή ΣΣΕ, επαναφορά των μισθών στα επίπεδα που βρίσκονταν πριν τις μειώσεις, καμία απόλυση, προσλήψεις μόνιμου προσωπικού. Την κινητοποίηση των εργαζομένων στηρίζει το Εργατικό Κέντρο Θεσπρωτίας.

Την 1η Μάρτη κινητοποίηση στη Διοίκηση της ΕΥΔΑΠ στον Περισσό, εκφράζοντας την αντίθεσή της στην ιδιωτικοποίηση και διεκδικώντας την υπογραφή ΣΣΕ, οργανώνει η Επιτροπή Αγώνα Εργαζομένων ΕΥΔΑΠ.

Συνελεύσεις σωματείων με επίκεντρο τις Συμβάσεις

Στην Αττική: Γενικές Συνελεύσεις προγραμματίζουν το Σωματείο Ξενοδοχείου «Metropolitan» στις 21/2, ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων στις 25/2, στις 10.30 π.μ., στα γραφεία του (Αγίας Φιλοθέης 5Β, πλατεία Μητροπόλεως) και το Συνδικάτο Ηλεκτρολόγων Αττικής στις 26/2, στις 6.30 μ.μ., στο ΕΚΑ (2ος όροφος).

Στην Αχαΐα: Εχουν προγραμματιστεί Γενικές Συνελεύσεις του Σωματείου Τροφίμων - Ποτών Αχαΐας στις 4/3 και του Σωματείου Οικοδόμων Πάτρας στις 7/3.

Στη Ζάκυνθο: Το Σωματείο Τραπεζοϋπαλλήλων πραγματοποιεί σύσκεψη αύριο, ενώ Γενικές Συνελεύσεις προγραμματίζουν τα Σωματεία Ξενοδοχοϋπαλλήλων στις 28/2 και Ιδιωτικών Υπαλλήλων στις 3/3.

ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ

Ανησυχίες δίπλα στο «χείλος του γκρεμού»...

Τον σφοδρό ανταγωνισμό των καπιταλιστών καταγράφει η έκθεση της Διάσκεψης

Το εξώφυλλο της έκθεσης, με το σκίσιμο συμφωνιών ...μιλάει από μόνο του

«Τον τελευταίο χρόνο, ο κόσμος έχει πλησιάσει - πολύ πολύ κοντά - στο χείλος μιας σημαντικής σύγκρουσης». Στη φράση αυτή του προέδρου της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου, Βόλφγκανγκ Ισινγκερ, συμπυκνώνεται το περιεχόμενο του φετινού μεγαλύτερου διεθνούς φόρουμ για θέματα ασφαλείας στις 16 - 18 Φλεβάρη (χαρακτηρίζεται και «Νταβός της Ασφάλειας», κατά το αντίστοιχο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ), με τη συμμετοχή της «αφρόκρεμας» των εκπροσώπων των ιμπεριαλιστικών κέντρων και οργανισμών. Στο Μόναχο θα πάνε εκπρόσωποι κρατών και ιμπεριαλιστικών οργανισμών, όπως ο γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, η επίτροπος για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και την Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, ο γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, Τζέιμς Μάτις, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Πέτρο Ποροσένκο, η πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Τερέζα Μέι, ο καγκελάριος της Αυστρίας, Σεμπάστιαν Κουρτς, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο πρωθυπουργός του Ιράκ, Χάιντερ αλ-Αμπάντι, ο Πρόεδρος της Ρουάντα, Πολ Καγκάμε και άλλοι.

Ο Ισινγκερ επισημαίνει την όλο και πιο έντονη διαμάχη ΗΠΑ - Βόρειας Κορέας, την αντιπαλότητα μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν και τις κλιμακούμενες εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ στην Ευρώπη. «Είτε στην Κορεατική Χερσόνησο, στον Περσικό Κόλπο ή στην Ανατολική Ευρώπη, μια μόνο λαθεμένη απόφαση θα μπορούσε να προκαλέσει γρήγορα μια επικίνδυνη αλυσιδωτή αντίδραση», είπε χαρακτηριστικά, αποκαλύπτοντας ότι ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός «έχει χτυπήσει κόκκινο».

Η λεγόμενη «Εκθεση για την Ασφάλεια του Μονάχου 2018», που θα αποτελέσει τη βάση της συζήτησης, φέρει τον χαρακτηριστικό τίτλο «Προς το χείλος του γκρεμού και πίσω; (To the Brink - and Back?) και το εξώφυλλό της εικονίζει δύο χέρια να σκίζουν μια συμφωνία (treaty - μπορεί να είναι της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, οι αναθεωρήσεις συμφωνιών από τις ΗΠΑ κ.ο.κ.) ενώ τριγύρω πέφτουν... πύραυλοι. Η έκθεση, με διάφορα ευφάνταστα λογοπαίγνια στους τίτλους των κεφαλαίων (ενδεικτικά θα αναφερθούμε παρακάτω), εκφράζει την αγωνία πρωτίστως της γερμανικής αστικής τάξης αλλά και γενικότερα, για τις παγκόσμιες ανακατατάξεις στην οικονομία, τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς και το μοίρασμα των σφαιρών επιρροής ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.

Η ΕΕ ως παγκόσμιος «παίκτης»

Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της, η Διάσκεψη φέτος θα εστιάσει και στον «μελλοντικό ρόλο της ΕΕ ως παγκόσμιου παίκτη» στην ιμπεριαλιστική σκακιέρα και «στις σχέσεις της με τη Ρωσία και τις ΗΠΑ».

Με το διεθνή ρόλο των ΗΠΑ να μειώνεται - υπογραμμίζεται - τα ευρωπαϊκά κράτη πρέπει να «κάνουν περισσότερα για τη δική τους ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων της επανεξέτασης των αμυντικών δαπανών, του εξορθολογισμού των δυνατοτήτων και του ορισμού μιας αμυντικής ένωσης». Προκειμένου «οι στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΕ να γίνουν πιο αποτελεσματικές, θα πρέπει να συνδεθούν καλύτερα», σημειώνεται ως απάντηση στο «χάσμα διασύνδεσης και ψηφιοποίησης». Για να γίνει αυτό, «οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να διαθέσουν περισσότερη χρηματοδότηση. Επιπλέον, είναι κρίσιμος ένας συντονισμός της διάσπαρτης αμυντικής βιομηχανίας της Ευρώπης, για να εξασφαλιστούν οι δυνατότητες της ηπείρου», σημειώνει η έκθεση στο σχετικό κεφάλαιο με τίτλο «Διάλυση της Ενωσης;» (EU: Union Crash?).

Αναφέρεται ως «ιστορική στιγμή» η περσινή συμφωνία 25 κρατών - μελών της ΕΕ για μια Διαρκή Δομική Συνεργασία (PESCO) και υπογραμμίζονται η συμφωνία της γερμανικής και της γαλλικής κυβέρνησης να αναπτύξουν από κοινού την επόμενη γενιά μαχητικών αεροσκαφών και η σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αμυνας.

Με έμφαση στην εξωτερική πολιτική της Ρωσίας, αλλά και στην αυξανόμενη οικονομική και στρατιωτική επιρροή της Κίνας, τονίζεται ότι οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί σε οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο έχουν μπει σε άλλη φάση και ότι «απειλείται η παγκόσμια τάξη»: «Ολο και περισσότεροι δυτικοί πολιτικοί φαίνεται να αναγνωρίζουν ότι ο κόσμος μπαίνει σε μια νέα εποχή, όπου συναγωνίζονται διαφορετικά μοντέλα εσωτερικής και διεθνούς τάξης». Υπενθυμίζονται οι δηλώσεις του υπηρεσιακού Γερμανού ΥΠΕΞ, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, πως «είμαστε στη μέση μιας εποχής ανταγωνισμού μεταξύ δημοκρατικά και αυτοκρατορικά συγκροτημένων κρατών. Και οι τελευταίοι προσπαθούν ήδη να αποκτήσουν επιρροή στην ΕΕ, να μπουν σαν μια σφήνα μεταξύ μας». Ειδικότερα, ο Γκάμπριελ αναφέρθηκε στις προσπάθειες της Κίνας να πιέσει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες «δεν τολμούν πλέον να λαμβάνουν αποφάσεις που αντίκεινται στα κινεζικά συμφέροντα».

Η έκθεση του Μονάχου, όπως είναι αναμενόμενο, παρουσιάζει την ΕΕ ως ένα «ενιαίο μέτωπο» κρατών που θα υπερασπιστούν υποτίθεται τη «φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη» από την «αυξανόμενη απειλή». Στην πραγματικότητα, οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της είναι εξίσου σφοδρές και κάθε κράτος επιδιώκει για τους δικούς του ομίλους να προωθεί συνεργασίες με άλλα κράτη (Ρωσία, Κίνα κ.λπ.) και να διεισδύει οικονομικά και στρατιωτικά σε νέες αγορές. Διεκδικώντας πιο ενεργό ρόλο στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, η ΕΕ τονίζει την ανάγκη να ξεπεραστούν - στο βαθμό που γίνεται - οι αντιθέσεις και να προωθηθεί η στρατιωτική της συνεργασία και αυτοτέλεια.

Η ...απόσυρση των ΗΠΑ

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη λεγόμενη «απόσυρση» των ΗΠΑ από τη «διεθνή σκηνή» και στη στροφή της αμερικανικής κυβέρνησης προς τον «εθνικισμό» και τον απομονωτισμό, υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο «Μόνος στο σπίτι;» («Home alone?»). Η αλλαγή σε ορισμένα μέτωπα της πολιτικής των ΗΠΑ είναι απόρροια του αυξανόμενου ανταγωνισμού με την Κίνα, τη Ρωσία και την ΕΕ - ιδιαίτερα τη Γερμανία - και η πολιτική που χαρακτηρίζεται «εθνικισμός» και «προστατευτισμός» δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια προσπάθεια θωράκισης της αμερικανικής ανταγωνιστικότητας και ένα σκληρό παζάρι για εμπορικούς όρους πιο επικερδείς για τα αμερικανικά μονοπώλια.

Ετσι, η έκθεση της Διάσκεψης «ανησυχεί» για το ότι «η διοίκηση του Ντ. Τραμπ δίνει προτεραιότητα στην κυριαρχία» και προσεγγίζει τις διεθνείς σχέσεις ως «μια αρένα όπου τα έθνη, οι μη κυβερνητικοί παράγοντες και οι επιχειρήσεις εμπλέκονται και ανταγωνίζονται για πλεονέκτημα». Οπως, δηλαδή, τις αντιλαμβάνονται όλα τα καπιταλιστικά κράτη και τα ιμπεριαλιστικά κέντρα, αλλά και κάθε κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Οσο για τη λεγόμενη «απόσυρση» και «παραίτηση» των ΗΠΑ ( UNESCO, Διειρηνική Συνεργασία - ΤPP, Συμφωνία Παρισιού για το Κλίμα, απειλές για ακύρωση της Βορειοαμερικανικής Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου - NAFTA - και για αναθεώρηση της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν), που επισημαίνει η έκθεση, είναι η πιο δυναμική διαπραγμάτευση των όρων και συνθηκών δράσης των αμερικανικών μονοπωλιακών ομίλων σε ένα ολοένα και πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Τέλος, η έκθεση διαπιστώνει πως η αμερικανική πολιτική επικεντρώνεται στην «ειρήνη μέσω ισχύος», όπως δείχνουν η υποβάθμιση της διπλωματίας και η ταυτόχρονη ενίσχυση των στρατιωτικών δαπανών των ΗΠΑ.

Η Κίνα του Σι

Στο κεφάλαιο «China: Xi's the one» γίνεται αναφορά στην ομιλία του Κινέζου Προέδρου, Σι Τζινπίνγκ, στο πρόσφατο 19ο Συνέδριο του ΚΚ Κίνας, υπενθυμίζοντας την εκτίμηση της «Ομάδας Ευρασίας» πως «γεωπολιτικά ήταν το πιο αξιοσημείωτο γεγονός από τη στιγμή που ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ διέλυσε επίσημα τη Σοβιετική Ενωση». Μεταξύ άλλων ο Σι αναφέρθηκε στον αυξανόμενο ρόλο της Κίνας στη διπλωματία και τη διεθνή ασφάλεια ξεκαθαρίζοντας: «Κανείς δεν πρέπει να περιμένει από εμάς να καταπιούμε οτιδήποτε υπονομεύει τα συμφέροντά μας».

Ακόμη, υπογραμμίζει η έκθεση ότι «η Κίνα προετοιμάζει το στρατό της για μεγαλύτερο ρόλο: Τα τελευταία χρόνια, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές επενδύσεις για τη βελτίωση της αυτάρκειας και της παγκόσμιας επιχειρησιακής εμβέλειας των Ενόπλων Δυνάμεων της Κίνας».

Ταυτόχρονα εκφράζεται η ανησυχία πως η Κίνα προσπαθεί να καλύψει κάθε κενό που αφήνουν οι ΗΠΑ και να αναλάβει πρωτοκαθεδρία (ελεύθερο εμπόριο, κλιματική αλλαγή κ.λπ.), με «συντονισμένες δραστηριότητες στην Αφρική», «την πρωτοβουλία Μια ζώνη, ένας Δρόμος», «την Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών» και την ανανεωμένη «Περιφερειακή Ολοκληρωμένη Οικονομική Εταιρική Σχέση». «Η κινεζοκεντρική αρχιτεκτονική για το εμπόριο και τις επενδύσεις αναπτύσσεται σταθερά» και «η βαθύτερη οικονομική εξάρτηση χωρών από την Κίνα ενθαρρύνει (ή προωθεί) τη συνεργασία και σε άλλους τομείς», καταγράφει η έκθεση, εννοώντας το γεωπολιτικό - στρατιωτικό επίπεδο. Γίνεται λόγος για «G2» με την έννοια της μοιρασιάς στην πρωτοκαθεδρία με τις ΗΠΑ, ενώ η Κίνα «θα συνεχίσει να εξελίσσεται σε παγκόσμιο ρυθμιστή» και «οι αλληλεξαρτήσεις των δύο χωρών θα συνυπάρχουν με τα αντικρουόμενα συμφέροντά τους».

Σχετικά με τη Ρωσία, στο σχετικό κεφάλαιο «Ρωσία: Εντονα ισχυρή;» (Bear(αρκούδα)ly strong?) σημειώνονται η στρατιωτική της ενίσχυση με τις επεμβάσεις σε Ουκρανία και Συρία, όπου δοκιμάστηκαν νέα όπλα, η αντιπαράθεση με ΕΕ και ΝΑΤΟ για τον έλεγχο του περίγυρου (πρώην χώρες της ΕΣΣΔ), Βαλκάνια αλλά και άλλες περιοχές, αλλά επισημαίνονται και οι αδυναμίες στην οικονομική ανάπτυξη. Χαρακτηριστικά λέγεται ότι η ισχυρή Ρωσία μόλις φτάνει το ΑΕΠ της Ισπανίας.

Αφρική: «Ατίθασα νιάτα»

Η πλούσια σε πόρους και νεαρό ανθρώπινο δυναμικό αφρικανική ήπειρος (εξ ου και ο τίτλος του σχετικού κεφαλαίου «Africa: The Young and the Restless») έχει μπει τα τελευταία χρόνια πιο έντονα στο «στόχαστρο» των μονοπωλιακών ομίλων, ιδιαίτερα της Κίνας, της ΕΕ (Γερμανία, Γαλλία κ.ά.), αλλά και των ΗΠΑ. Πέρα από τη χρηματοδότηση επενδύσεων και δράσεων για τον εκσυγχρονισμό των αφρικανικών κρατών, οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις παρεμβαίνουν και με την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων και βάσεων αξιοποιώντας τοπικές συγκρούσεις και την αντιμετώπιση «τρομοκρατικών ομάδων». Ωστόσο εκφράζεται ανησυχία για τη μετανάστευση ειδικά νέων προς την ΕΕ. Με πρόσχημα την καταπολέμηση των «δουλεμπόρων» και της «παράνομης» μετανάστευσης, άλλωστε, προωθείται η αυξημένη ευρωπαϊκή στρατιωτική παρουσία στη Λιβύη. Επίσης, η Γαλλία δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις χώρες της ζώνης του Σαχέλ (Τσαντ, Μαυριτανία, Μάλι, Νίγηρας, Μπουρκίνα Φάσο, Σουδάν κ.ά.) και η μελλοντική κυβέρνηση της Γερμανίας θα αυξήσει την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων στο Μάλι.

Τέλος, τη Διάσκεψη θα απασχολήσει η «κλιματική αλλαγή» από τη σκοπιά του κινδύνου αποσταθεροποίησης σε ορισμένες περιοχές, αλλά και από τη σκοπιά της ενεργειακής μετάβασης και των ανερχόμενων «πράσινων» επιχειρηματικών επενδύσεων.

Αναφορικά με την ανακοίνωση της κυβέρνησης των ΗΠΑ για αποχώρηση από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα επισημαίνονται τα αντικρουόμενα συμφέροντα μονοπωλίων, λέγοντας πως «η απόφαση του Τραμπ προκάλεσε ένα αντίθετο κίνημα: Πολλά αμερικανικά ομόσπονδα κράτη, πόλεις και επιχειρήσεις δεσμεύθηκαν να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος

«Επανάσταση» στα μέσα παραγωγής αλλά προς όφελος του κεφαλαίου

Στο προσκήνιο η ανάγκη των εργατών η παραγωγή να βγει από τον στενό «κορσέ» των εκμεταλλευτικών παραγωγικών σχέσεων

Σαρωτικές αναμένονται οι αλλαγές στα μέσα παραγωγής από την εφαρμογή νέων καινοτόμων τεχνολογιών

Σημαντικές ανακατατάξεις σε διεθνή μονοπώλια πολλών κλάδων αλλά και μεγάλες προκλήσεις για την οικονομική ισχύ ανταγωνιστικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων αναμένεται να προκαλέσουν μέσα στα επόμενα χρόνια νέες, καινοτόμες τεχνολογίες ενόψει της λεγόμενης 4ης βιομηχανικής επανάστασης που «ξεδιπλώνεται», όσο περνά ο καιρός, ολοένα και περισσότερο. Οι σαρωτικές ανακατατάξεις αναμένονται, καθώς διευρύνονται διεθνώς σε διάφορα μέσα παραγωγής η εφαρμογή τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης, ρομποτικής, νανοτεχνολογίας, κβαντικών υπολογιστών, βιοτεχνολογίας, παραγωγή προϊόντων από τρισδιάστατους εκτυπωτές (3D) και εφαρμογές από το λεγόμενο «Ιντερνετ των Πραγμάτων» («Internet of things», συνιστά ένα δίκτυο επικοινωνίας πληθώρας συσκευών που ενσωματώνουν ηλεκτρονικά μέσα, λογισμικό, αισθητήρες και συνδεσιμότητα σε δίκτυο με στόχο τη σύνδεση και ανταλλαγή δεδομένων μέσω Διαδικτύου).

Η εφαρμογή νέων τεχνολογιών στον καπιταλισμό, στο σημερινό ιμπεριαλιστικό του στάδιο, συμβάλλει στην κερδοφορία του κεφαλαίου, στο ξεχώρισμα των πιο ισχυρών επιχειρήσεων που θα τις ενσωματώσουν και στην εξαγορά άλλων και την ίδια ώρα χτυπάει και άλλο τα εργατικά δικαιώματα. Οδηγεί σε μαζική ανεργία, που δεν μπορεί να καλυφθεί από τις θέσεις που θα δημιουργηθούν σε νέους κλάδους. Αλλωστε, οι εργασιακές σχέσεις είναι ήδη λάστιχο σε μια σειρά κλάδους. Ενδεικτικά, σε δραστηριότητες μέσω διαδικτύου (π.χ. «Uber») αποδεκατίζονται μισθοί, δικαιώματα και ζωές στο πλαίσιο της λεγόμενης «gig economy», που βαφτίζει τους εργάτες «εργολάβους».

Σε κάθε περίπτωση, η 4η βιομηχανική επανάσταση είναι το επόμενο στάδιο στην εξέλιξη της παραγωγής. Ακολουθεί την 1η Βιομηχανική Επανάσταση που στηρίχτηκε στα τέλη του 18ου αιώνα στην κατασκευή της ατμομηχανής, τη 2η που μεταξύ 1870-1914 οδήγησε στη δημιουργία μηχανών μαζικής παραγωγής που λειτουργούσαν με ηλεκτρική ενέργεια και πετρέλαιο και την 3η που οδήγησε στη μετάβαση από τα αναλογικά συστήματα στην ψηφιακή τεχνολογία, που είναι διαθέσιμη έως σήμερα και χρησιμοποιείται στην αύξηση της παραγωγής και μεταποίησης με τη χρήση της Πληροφορικής, του Διαδικτύου και των Τηλεπικοινωνιών.

Μπροστά στην επόμενη «καταιγίδα» τεχνολογικών εξελίξεων, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας δημοσιοποίησε στα τέλη του περασμένου Γενάρη έκθεση σχετικά με το Μέλλον των Μέσων Παραγωγής και τις προετοιμασίες που θα πρέπει να κάνουν τα αστικά κράτη, για να αξιοποιήσουν καλύτερα τις ευκαιρίες που μπορεί να δημιουργήσουν οι νέες τεχνολογικές εφαρμογές. Η έκθεση συντάχθηκε σε συνεργασία με την πολυεθνική συμβουλευτική εταιρεία διαχείρισης (μάνατζμεντ) «AT Kearney», στο πλαίσιο της οποίας αναπτύχθηκαν ένα «διαγνωστικό πλαίσιο» και «συστήματα δεδομένων».

Με τη «βούλα» της τεχνολογίας

Οι συντάκτες της έκθεσης, ανταποκρινόμενοι, λοιπόν, στις ανάγκες μεγάλων μονοπωλίων, καταγράφουν ένα εξιδανικευμένο «μοντέλο βιώσιμης παραγωγής», το οποίο είναι αδύνατο στο σημερινό εκμεταλλευτικό σύστημα, που κυριαρχείται από το θανάσιμο ανταγωνισμό και την ανισόμετρη ανάπτυξη. Ετσι μιλάνε για:

• Τεχνολογίες που θα δίνουν λύσεις σε προβλήματα που στο παρελθόν φαίνονταν αξεπέραστα.
• «Ανθρωποκεντρική» τεχνολογία που θα «ξεκλειδώνει» τις ανθρώπινες δυνατότητες ενθαρρύνοντας «δημιουργικότητα, καινοτομία και παραγωγικότητα με νέους τρόπους».
• «Βιώσιμη» τεχνολογία (τεχνολογία που εξοικονομεί Ενέργεια, πόρους, θα είναι ανακυκλώσιμη κ.ά.) που θα προωθεί «υγιείς διαδικασίες παραγωγής που ελαχιστοποιούν τις αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον», συντηρούν Ενέργεια και πόρους και καθιστούν εφικτή τη μείωση των ρύπων διοξειδίου του άνθρακα στο περιβάλλον.
• «Τεχνολογία», υποτίθεται, «για όλους» που θα καθιστά «εφικτή τη δυνατότητα να επωφελούνται από τον μετασχηματισμό των συστημάτων παραγωγής εργαζόμενοι, εταιρείες και χώρες που βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης».

Αυτά λέγονται ενώ η καπιταλιστική βαρβαρότητα σημαίνει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων στον κόσμο που πεινάνε ή υποσιτίζονται, που δεν έχουν πόσιμο νερό ή δεν μπορούν να ικανοποιήσουν στοιχειώδεις ανάγκες.

Κατηγοριοποίηση χωρών με βάση το σημερινό επίπεδο ανάπτυξης

Οι ερευνητές έμμεσα αναγνωρίζουν την ανισόμετρη ανάπτυξη, χωρίς βεβαίως να μπαίνουν στις αιτίες που αυτό συμβαίνει. Με τεχνοκρατικούς όρους αναλύουν τα δεδομένα σχετικά με τη δυνατότητα ενσωμάτωσης των νέων τεχνολογιών και διαχωρίζουν τις χώρες. Αναφέρονται στις «κινητήριες δυνάμεις παραγωγής»(«drives of production»), θεωρώντας ως τέτοιες την Τεχνολογία και την Καινοτομία, το Ανθρώπινο Κεφάλαιο, το Παγκόσμιο Εμπόριο και τις Επενδύσεις, το Θεσμικό Πλαίσιο, Αειφόρους πόρους, τη Ζήτηση και το Περιβάλλον. Καθορίζουν ως «παραγωγή» ένα «ευρύ φάσμα οικονομικής δραστηριότητας σε σχέση με τα προϊόντα μεταποίησης και τα εμπορεύματα» με την εξής ακολουθία: Σχεδιασμός - πηγή - μεταποίηση - συναρμολόγηση - διανομή - υπηρεσίες - τέλος χρήσης - ανακύκλωση.

Ως «προηγμένη μεταποίηση» (παραγωγή πραγμάτων μέσω τρισδιάστατων εκτυπωτών, 3D) αναφέρεται η χρήση καινοτόμου τεχνολογίας για τη βελτίωση των διαδικασιών παραγωγής προϊόντων, σε αντίθεση με την παραδοσιακή μεταποίηση που βασίζεται στη χρήση χειρωνακτικών ή μηχανικών τεχνικών.

Διαπιστώνουν, μεταξύ άλλων, ότι ο παγκόσμιος μετασχηματισμός των συστημάτων παραγωγής συνιστά «πραγματική πρόκληση», με χαρακτηριστικό «την πόλωση της παραγωγής στο μέλλον σε έναν κόσμο δύο ταχυτήτων». Ειδικότερα:

• Από τις 100 χώρες και οικονομίες που μελετήθηκαν, μόνο 25 χώρες από Ευρώπη, Β. Αμερική και Αν. Ασία ηγούνται ή βρίσκονται στην καλύτερη θέση προκειμένου να επωφεληθούν από τη μεταβαλλόμενη φύση της παραγωγής. Αυτές οι 25 χώρες ήδη είναι υπεύθυνες για πάνω από το 75% της παγκόσμιας προστιθέμενης αξίας μεταποίησης και μπορούν στο μέλλον από θέση ισχύος να αυξήσουν τη δύναμή τους.
• Σχεδόν το 70% στις πωλήσεις ρομπότ γίνονται σε Κίνα, Γερμανία, Ιαπωνία, Ν. Κορέα και ΗΠΑ.Η Γερμανία, η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ κυριαρχούν στον τομέα των βιομηχανικών ρομπότ υψηλής αξίας, ενώ η Κίνα γίνεται πλέον η πιο ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά.
• Περίπου το 90% των χωρών της Λατινικής Αμερικής, Μέσης Ανατολής, Αφρικής και Ευρασίας που μελετήθηκαν, κατηγοριοποιήθηκαν ως «αναδυόμενες» χώρες. Χώρες δηλαδή που είναι λιγότερο έτοιμες για το «μέλλον της παραγωγής» και στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα.

Εκτιμάται έτσι, και αυτό είναι μια πραγματικότητα στο σύγχρονο καπιταλισμό, πως θα διαμορφωθούν «διαφορετικά μονοπάτια» ανάπτυξης με την έννοια της ταχύτητας μετασχηματισμού των μέσων παραγωγής. Ορισμένες χώρες που είναι στην κατηγορία του πολύ χαμηλού εργατικού κόστους (π.χ. Μπαγκλαντές), μπορεί να επιδιώξουν να αξιοποιήσουν παραδοσιακές ευκαιρίες μεταποίησης, άλλες χώρες μπορεί να επιδιώξουν μία «διττή προσέγγιση», επιτρέποντας σε ορισμένες περιοχές την προηγμένη μεταποίηση και σε άλλες τη μεταποίηση με παραδοσιακές μεθόδους (π.χ. Βιετνάμ), πάντα ανάλογα με το πού βλέπουν περιθώρια κέρδους οι κεφαλαιοκράτες.

Οι ερευνητές θεωρούν πως οι προηγμένες χώρες (Γερμανία, Ιαπωνία, ΗΠΑ, Ν. Κορέα κ.ά.) μπορούν να εστιάσουν πρωτίστως στην προηγμένη μεταποίηση και σημειώνουν: «Θα είναι σημαντικό κάθε χώρα να διαφοροποιηθεί, να κεφαλαιοποιήσει τα ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα και να κάνει "σοφή" επιλογή εμπορικών συναλλαγών χαράζοντας τη δική της μοναδική στρατηγική για το μέλλον της παραγωγής και των ευρύτερων τομέων της οικονομίας της».

«Χαρτογραφώντας» το μέλλον της παραγωγής

Με άριστα το 10, εκτιμάται ότι η Ιαπωνία έχει πετύχει την καλύτερη επίδοση στον εκσυγχρονισμό της Δομής Παραγωγής (βαθμολογία 8,99) και οι ΗΠΑ έχουν τη μεγαλύτερη επίδοση (8,16) στις Κινητήριες Δυνάμεις Παραγωγής και στις έξι κατηγορίες (Τεχνολογία και Καινοτομία, Ανθρώπινο κεφάλαιο, Παγκόσμιο Εμπόριο και Επενδύσεις, Θεσμικό Πλαίσιο, Αειφόροι πόροι, Ζήτηση/Περιβάλλον).

Ωστόσο, υπάρχουν χώρες που ενώ έχουν ήδη ηγετικό προβάδισμα στη «μεταμόρφωση» των μέσων παραγωγής (Κίνα, Γερμανία, Ιαπωνία, Ν. Κορέα, Σιγκαπούρη, ΗΠΑ), «παραμένουν ταυτόχρονα και στα πρώτα στάδια μετασχηματισμού». Οι συντάκτες της έκθεσης παρατηρούν ότι ακόμη και οι πιο προηγμένες χώρες παρουσιάζουν ανισόμετρη οικονομική ανάπτυξη σε διάφορες από τις περιοχές τους (λόγω της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης στο εσωτερικό τους), καθώς καμία χώρα δεν μπορεί να αναπτύξει ταυτόχρονα όλους τους βιομηχανικούς τομείς. Προβλέπουν επίσης ότι οι τομείς βιομηχανίας στους οποίους διαπρέπει μία χώρα μπορεί στο μέλλον «να συναντήσουν προκλήσεις υπό ένα διαφορετικό σχήμα παραγωγής».

Οσον αφορά τις χώρες που είναι ηγετικές δυνάμεις στην 4η βιομηχανική επανάσταση, προτείνεται να μετατρέψουν την ετοιμότητα «σε πραγματική μεταμόρφωση, σχεδιάζοντας, δοκιμάζοντας και φτιάχνοντας καινοτόμες, πρωτοπόρες τεχνολογίες».

Αντίθετα, προτείνεται σε χώρες με «κληρονομιά» υποδεέστερης τεχνολογικής ανάπτυξης να διατηρηθούν ανάμεσα σε αυτές με την προηγμένη μεταποίηση και στις αναδυόμενες χώρες που μπορούν να προσφέρουν κυρίως χαμηλότερο εργατικό κόστος και να βελτιώσουν το «θεσμικό πλαίσιο» για επενδύσεις.

Κρίνεται επίσης πως όσο ξεδιπλώνεται η 4η βιομηχανική επανάσταση, θα υπάρχει δυνατότητα «υπερπήδησης» σταδίων καπιταλιστικής ανάπτυξης, ωστόσο αυτό θεωρείται πως θα το καταφέρουν ελάχιστες χώρες. Νέα τεχνολογικά επιτεύγματα μπορούν να δημιουργήσουν «παράθυρο ευκαιρίας» για κάποιες «αναδυόμενες» χώρες, αφού μπορεί να καλύψουν τα κενά, χωρίς το «βάρος» και το κόστος «κληρονομιάς» προηγούμενων παραγωγικών βιομηχανικών μοντέλων. Την ίδια ώρα, με δεδομένη την παγκοσμιοποίηση της παραγωγής, εκτιμάται ότι «απαιτούνται παγκόσμιες και περιφερειακές λύσεις και όχι μόνο εθνικές», όπως και συμπράξεις του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα. Βεβαίως, συνεργασίες ή λεγόμενες ολοκληρώσεις με διάφορες διακρατικές ενώσεις παρατηρούνται σε όλες τις ηπείρους. Π.χ. η ΕΕ στον ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ, οι BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) ή η Οργάνωση Συνεργασίας της Σαγκάης, όπου συμμετέχουν οι ίδιες και άλλες χώρες. Αλλά αυτό δεν αναιρεί τη διαπάλη ανάμεσα σε αστικές τάξεις, όσο και αν ενώνονται για να αντιμετωπίσουν έναν κοινό ανταγωνιστή.

Ολες οι παραπάνω εκτιμήσεις - προτάσεις των επιτελείων των αστών χρησιμεύουν για τα λαϊκά στρώματα, για να βγάλουν πολύτιμα συμπεράσματα. Και το κυριότερο είναι ότι για να μπορέσουν να αξιοποιηθούν ουσιαστικά προς όφελός τους τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ανατραπούν οι εκμεταλλευτικές παραγωγικές σχέσεις, η εξουσία του κεφαλαίου.

Η ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΕΙΝΑΙ ΗΔΗ ΕΔΩ

Μηχανές που μαθαίνουν

Οι υπολογιστές προκάλεσαν μεγάλο ενθουσιασμό τη δεκαετία του 1950, όταν άρχισαν να νικούν τους ανθρώπους στην ντάμα και να αποδεικνύουν μαθηματικά θεωρήματα. Τη δεκαετία του 1960 φούντωσε η ελπίδα ότι οι επιστήμονες σύντομα θα μπορούν να προσομοιώσουν τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου σε ηλεκτρονικά κυκλώματα και λογισμικό και ότι η «τεχνητή νοημοσύνη» σύντομα θα έφτανε τις ανθρώπινες επιδόσεις σε όλους τους τομείς. Το γιατί ήταν επιθυμητό να μην παραμείνει εργαλείο προέκτασης των νοητικών δυνατοτήτων του ανθρώπου, αλλά να φτάσει τις ανθρώπινες επιδόσεις σε όλους τους τομείς, πέρα από τον εντυπωσιασμό που οπωσδήποτε προκαλεί αυτή η στόχευση, είναι υπόθεση μιας άλλης συζήτησης και η ρίζα πρέπει να αναζητηθεί στα πλεονεκτήματα που θα έδινε στην παραγωγή, τουλάχιστον στην αρχική φάση εφαρμογής του.

Το 1967, ο Μάρβιν Μίνσκι, του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), που πέθανε νωρίτερα φέτος, είχε διακηρύξει ότι οι προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) θα είχαν βρει την απάντησή τους μέσα σε μια γενιά. Η αισιοδοξία αυτή αποδείχτηκε υπερβολική. Το λογισμικό που σχεδιάστηκε για να βοηθάει τους γιατρούς στις διαγνώσεις τους («έμπειρα συστήματα») και το λογισμικό αναγνώρισης προσώπων σε φωτογραφίες δεν ήταν στο επίπεδο των διακηρύξεων και των απαιτήσεων. Οι αλγόριθμοι δεν ήταν αρκετά εξελιγμένοι, τα διαθέσιμα δεδομένα εισόδου προς επεξεργασία ήταν ανεπαρκή, ενώ έλειπε εκείνη την εποχή και η απαραίτητη επεξεργαστική ισχύς των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Εως το μέσο της δεκαετίας του 2000, η ιδέα της κατασκευής μηχανών με νοημοσύνη ανθρώπινου επιπέδου, έστω σε επιμέρους τομείς, είχε καταπέσει στη συνείδηση της επιστημονικής κοινότητας. Εκείνη την περίοδο οποιαδήποτε αναφορά στην ΤΝ είχε φτάσει να θεωρείται απομάκρυνση από τη σοβαρή επιστήμη.

Τομή

Το 2005 οι προοπτικές της ΤΝ άλλαξαν εντυπωσιακά, όταν άρχισε να δοκιμάζεται η προσέγγιση της βαθιάς μηχανικής μάθησης, που εμπνεόταν από την επιστήμη του εγκεφάλου. Την ίδια εποχή, δύο κρίσιμοι παράγοντες έδρασαν υποβοηθητικά. Ο ένας ήταν ο δεκαπλασιασμός της επεξεργαστικής ισχύος των ηλεκτρονικών υπολογιστών, χάρη στην αξιοποίηση των μονάδων επεξεργασίας γραφικών (GPU) που αναπτύχθηκαν αρχικά για σύνθετα παιχνίδια με αληθοφανή απεικόνιση και φυσική κίνηση. Ο άλλος ήταν η τεράστια αύξηση, λόγω του Διαδικτύου, των διαθέσιμων εικόνων που είναι χαρακτηρισμένες (από κάποιον άνθρωπο) ως προς το περιεχόμενό τους. Τα τελευταία χρόνια, η βαθιά μηχανική μάθηση έχει γίνει σχεδόν η αποκλειστική μέθοδος για την προώθηση της ΤΝ. Μερικά από τα μεγαλύτερα μονοπώλια επενδύουν τώρα δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο για την παραπέρα ανάπτυξή της.

Η βαθιά μηχανική μάθηση προσομοιώνει νευρωνικά δίκτυα, ώστε σταδιακά να «μαθαίνει» να αναγνωρίζει εικόνες, να καταλαβαίνει την ομιλία, να παίρνει αποφάσεις για διάφορα ζητήματα. Στα νευρωνικά δίκτυα οι συνδέσεις μεταξύ των ψηφιακών νευρώνων ενισχύονται ή αδυνατίζουν μετά από κάθε παράδειγμα που τους δίνεται προς επεξεργασία, επιβεβαιώνοντας ή ακυρώνοντας την απάντηση που έδωσαν με τη μέχρι εκείνη τη στιγμή «γνώση» τους.

Αφαιρετική μάθηση

Κάθε νευρωνικό στρώμα ενός συστήματος βαθιάς μηχανικής μάθησης μετασχηματίζει την είσοδο που λαμβάνει και παράγει ένα αποτέλεσμα (έξοδος) που τροφοδοτείται στο επόμενο στρώμα. Οσο βαθύτερο είναι το στρώμα, τόσο πιο αφαιρετικές είναι οι έννοιες τις οποίες διαχειρίζεται, πιο απόμακρες από τα πρωτογενή αρχικά δεδομένα. Για παράδειγμα, από μια αρχική φωτογραφία, σε κάποιο βάθος μέσα στο δίκτυο αναπτύσσεται η έννοια του επίπλου γραφείο, χωρίς αυτό να έχει προσδιοριστεί και ονομαστεί εκ των προτέρων. Σε επόμενο επίπεδο, το έπιπλο γραφείο μπορεί να μετατραπεί σε στοιχείο μιας πιο γενικής έννοιας, όπως το δωμάτιο γραφείο, ο χώρος εργασίας. Προβλήματα με τους αλγορίθμους που συχνά κατέληγαν σε «τοπικά ελάχιστα» και όχι στο γενικό ελάχιστο, δηλαδή τη βέλτιστη απάντηση στο ερώτημα που τίθεται, ξεπεράστηκαν όταν αυξήθηκε αρκετά το μέγεθος του νευρωνικού δικτύου των συστημάτων βαθιάς μηχανικής μάθησης. Η σχετική έρευνα προχωρά τόσο σε πειραματικό, όσο και σε θεωρητικό επίπεδο.

Σαφώς υπάρχουν τεράστιες διαφορές ανάμεσα σε ένα μηχάνημα που «μαθαίνει» και έναν άνθρωπο με αυτοσυνείδηση που μαθαίνει, ωστόσο το αποτέλεσμα, η έξοδος από το «μαύρο κουτί» ανθρώπινος εγκέφαλος και από το «μαύρο κουτί» ΤΝ έχει φτάσει να είναι η ίδια σε επιμέρους τομείς, χωρίς βέβαια - ευτυχώς - το μηχάνημα ΤΝ να έχει αποκτήσει αυτοσυνείδηση (αν υποθέσουμε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί).

Ανεμελιά

Η τεχνολογία της βαθιάς μηχανικής μάθησης έχει μεταμορφώσει την έρευνα για την ΤΝ, αναβιώνοντας παλιές φιλοδοξίες, σε σχέση με τη μηχανική όραση, την αναγνώριση γλώσσας, την επεξεργασία ομιλούμενης γλώσσας και τη ρομποτική. Ηδη από το 2012, η εταιρεία πίσω από την πιο διαδεδομένη μηχανή αναζήτησης στο Διαδίκτυο έχει βγάλει σε δημόσια χρήση τεχνολογίες κατανόησης λόγου (μετατροπής σε γραπτό κείμενο) και αναγνώρισης προσώπων σε φωτογραφίες. Εντυπωσιακό είναι το πόσο μικρή εντύπωση προκάλεσε το γεγονός. Αντιμετωπίστηκε, από το σημερινό εξοικειωμένο στην πανταχού παρούσα τεχνολογία κόσμο, ως μια φυσική εξέλιξη, που μάλιστα θα έπρεπε να είχε έρθει πολύ νωρίτερα, χωρίς να γίνει ιδιαίτερη συζήτηση για άλλες πλευρές του ζητήματος, όπως οι επιπτώσεις σε ό,τι έχει απομείνει από την «προσωπική ζωή», στις νέες δυνατότητες των μηχανισμών καταστολής, στην ίδια τη βήμα - βήμα διεύρυνση των δυνατοτήτων της ΤΝ στην κατεύθυνση που προσέβλεπαν οι ιδρυτές του τομέα. Πιο πολλή συζήτηση έγινε για τη χαρά που δίνει το γεγονός ότι τώρα αντί να γράψεις μπορείς να μιλήσεις στον υπολογιστή (π.χ. του κινητού σου) και να καταλάβει τι του λες, ότι στα κοινωνικά δίκτυα αν βάλεις ετικέτα με το όνομα κάποιου σε μια φωτογραφία, αυτόματα αυτός αναγνωρίζεται σε οποιαδήποτε άλλη φωτογραφία του στο Διαδίκτυο, ή ότι το σύστημα αυτόνομης οδήγησης μπορεί να διακρίνει ένα αντικείμενο από ένα ζώο ή έναν άνθρωπο και να αποφασίσει αν θα το πατήσει ή θα κάνει ελιγμό για να το αποφύγει.

Αγνωστο είναι αν και με ποιον τρόπο και σκοπό απασχολούνται κρατικοί υπερυπολογιστές ανά τον κόσμο με συστήματα βαθιάς μηχανικής μάθησης.

Ποιος και γιατί τα παρήγγειλε;

Οι πρόοδοι αυτές άνοιξαν την πόρτα για περαιτέρω εμπορική χρήση της τεχνολογίας ΤΝ και ο ενθουσιασμός των μονοπωλίων και των καταναλωτών «γκάτζετς» συνεχίζει να μεγαλώνει. Στις ΗΠΑ, τα μονοπώλια του κλάδου χρυσώνουν καθηγητές πανεπιστημίου και κατόχους σχετικού διδακτορικού για να εγκαταλείψουν την ακαδημαϊκή θέση και να φτιάξουν ό,τι τους ζητούν.

Η εξέλιξη είναι πραγματικά γρήγορη και εντυπωσιακή. Μετά από την ντάμα και το σκάκι, ο θρίαμβος ενός νευρωνικού δικτύου απέναντι στον Λι Σι Ντολ, κορυφαίο παίκτη του σύνθετου παιχνιδιού Go, έδωσε πρωτοσέλιδα. Τώρα οι εφαρμογές της βαθιάς μηχανικής μάθησης επεκτείνονται σε άλλους τομείς της ανθρώπινης εξειδίκευσης και όχι βέβαια μόνο σε άλλα παιχνίδια. Ενας από τους πιο πρόσφατα αναπτυγμένους αλγορίθμους βαθιάς μάθησης αποσκοπεί στο να κάνει διάγνωση καρδιακής ανεπάρκειας από μαγνητικές τομογραφίες το ίδιο καλά με έναν καρδιολόγο. Φυσικά το ζήτημα δεν είναι να μην αναπτυχθεί ένα τέτοιο σύστημα, που θα μπορούσε να δώσει λύσεις σε προβλήματα διάγνωσης σε δύσκολες περιστάσεις, ή να χρησιμοποιηθεί ως βοηθητικό εργαλείο στη δουλειά του γιατρού. Το ζήτημα είναι τι επιπτώσεις θα έχει στους εργαζομένους η εφαρμογή τεχνολογιών ΤΝ στο καπιταλιστικό πλαίσιο, όπου η επιβίωση των ανθρώπων είναι αποκλειστικά δική τους ευθύνη, ανεξάρτητα και κόντρα στις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες που δημιουργεί το ίδιο το εκμεταλλευτικό σύστημα, ακριβώς επειδή είναι εκμεταλλευτικό και λειτουργεί για το κέρδος των λίγων και όχι για την ευημερία όλων των ανθρώπων.