Ανησυχίες δίπλα στο «χείλος του γκρεμού»...
Τον σφοδρό ανταγωνισμό των καπιταλιστών καταγράφει η έκθεση της Διάσκεψης
Το εξώφυλλο της έκθεσης, με το σκίσιμο συμφωνιών ...μιλάει από μόνο του
|
Ο Ισινγκερ επισημαίνει την όλο και πιο έντονη διαμάχη ΗΠΑ - Βόρειας Κορέας, την αντιπαλότητα μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν και τις κλιμακούμενες εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ στην Ευρώπη. «Είτε στην Κορεατική Χερσόνησο, στον Περσικό Κόλπο ή στην Ανατολική Ευρώπη, μια μόνο λαθεμένη απόφαση θα μπορούσε να προκαλέσει γρήγορα μια επικίνδυνη αλυσιδωτή αντίδραση», είπε χαρακτηριστικά, αποκαλύπτοντας ότι ο ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός «έχει χτυπήσει κόκκινο».
Η λεγόμενη «Εκθεση για την Ασφάλεια του Μονάχου 2018», που θα αποτελέσει τη βάση της συζήτησης, φέρει τον χαρακτηριστικό τίτλο «Προς το χείλος του γκρεμού και πίσω; (To the Brink - and Back?) και το εξώφυλλό της εικονίζει δύο χέρια να σκίζουν μια συμφωνία (treaty - μπορεί να είναι της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, οι αναθεωρήσεις συμφωνιών από τις ΗΠΑ κ.ο.κ.) ενώ τριγύρω πέφτουν... πύραυλοι. Η έκθεση, με διάφορα ευφάνταστα λογοπαίγνια στους τίτλους των κεφαλαίων (ενδεικτικά θα αναφερθούμε παρακάτω), εκφράζει την αγωνία πρωτίστως της γερμανικής αστικής τάξης αλλά και γενικότερα, για τις παγκόσμιες ανακατατάξεις στην οικονομία, τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς και το μοίρασμα των σφαιρών επιρροής ανάμεσα σε ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.
Η ΕΕ ως παγκόσμιος «παίκτης»
Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της, η Διάσκεψη φέτος θα εστιάσει και στον «μελλοντικό ρόλο της ΕΕ ως παγκόσμιου παίκτη» στην ιμπεριαλιστική σκακιέρα και «στις σχέσεις της με τη Ρωσία και τις ΗΠΑ».
Με το διεθνή ρόλο των ΗΠΑ να μειώνεται - υπογραμμίζεται - τα ευρωπαϊκά κράτη πρέπει να «κάνουν περισσότερα για τη δική τους ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων της επανεξέτασης των αμυντικών δαπανών, του εξορθολογισμού των δυνατοτήτων και του ορισμού μιας αμυντικής ένωσης». Προκειμένου «οι στρατιωτικές δυνάμεις της ΕΕ να γίνουν πιο αποτελεσματικές, θα πρέπει να συνδεθούν καλύτερα», σημειώνεται ως απάντηση στο «χάσμα διασύνδεσης και ψηφιοποίησης». Για να γίνει αυτό, «οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να διαθέσουν περισσότερη χρηματοδότηση. Επιπλέον, είναι κρίσιμος ένας συντονισμός της διάσπαρτης αμυντικής βιομηχανίας της Ευρώπης, για να εξασφαλιστούν οι δυνατότητες της ηπείρου», σημειώνει η έκθεση στο σχετικό κεφάλαιο με τίτλο «Διάλυση της Ενωσης;» (EU: Union Crash?).
Αναφέρεται ως «ιστορική στιγμή» η περσινή συμφωνία 25 κρατών - μελών της ΕΕ για μια Διαρκή Δομική Συνεργασία (PESCO) και υπογραμμίζονται η συμφωνία της γερμανικής και της γαλλικής κυβέρνησης να αναπτύξουν από κοινού την επόμενη γενιά μαχητικών αεροσκαφών και η σύσταση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αμυνας.
Με έμφαση στην εξωτερική πολιτική της Ρωσίας, αλλά και στην αυξανόμενη οικονομική και στρατιωτική επιρροή της Κίνας, τονίζεται ότι οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί σε οικονομικό και γεωπολιτικό επίπεδο έχουν μπει σε άλλη φάση και ότι «απειλείται η παγκόσμια τάξη»: «Ολο και περισσότεροι δυτικοί πολιτικοί φαίνεται να αναγνωρίζουν ότι ο κόσμος μπαίνει σε μια νέα εποχή, όπου συναγωνίζονται διαφορετικά μοντέλα εσωτερικής και διεθνούς τάξης». Υπενθυμίζονται οι δηλώσεις του υπηρεσιακού Γερμανού ΥΠΕΞ, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, πως «είμαστε στη μέση μιας εποχής ανταγωνισμού μεταξύ δημοκρατικά και αυτοκρατορικά συγκροτημένων κρατών. Και οι τελευταίοι προσπαθούν ήδη να αποκτήσουν επιρροή στην ΕΕ, να μπουν σαν μια σφήνα μεταξύ μας». Ειδικότερα, ο Γκάμπριελ αναφέρθηκε στις προσπάθειες της Κίνας να πιέσει τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες «δεν τολμούν πλέον να λαμβάνουν αποφάσεις που αντίκεινται στα κινεζικά συμφέροντα».
Η έκθεση του Μονάχου, όπως είναι αναμενόμενο, παρουσιάζει την ΕΕ ως ένα «ενιαίο μέτωπο» κρατών που θα υπερασπιστούν υποτίθεται τη «φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη» από την «αυξανόμενη απειλή». Στην πραγματικότητα, οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της είναι εξίσου σφοδρές και κάθε κράτος επιδιώκει για τους δικούς του ομίλους να προωθεί συνεργασίες με άλλα κράτη (Ρωσία, Κίνα κ.λπ.) και να διεισδύει οικονομικά και στρατιωτικά σε νέες αγορές. Διεκδικώντας πιο ενεργό ρόλο στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, η ΕΕ τονίζει την ανάγκη να ξεπεραστούν - στο βαθμό που γίνεται - οι αντιθέσεις και να προωθηθεί η στρατιωτική της συνεργασία και αυτοτέλεια.
Η ...απόσυρση των ΗΠΑ
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη λεγόμενη «απόσυρση» των ΗΠΑ από τη «διεθνή σκηνή» και στη στροφή της αμερικανικής κυβέρνησης προς τον «εθνικισμό» και τον απομονωτισμό, υπό τον χαρακτηριστικό τίτλο «Μόνος στο σπίτι;» («Home alone?»). Η αλλαγή σε ορισμένα μέτωπα της πολιτικής των ΗΠΑ είναι απόρροια του αυξανόμενου ανταγωνισμού με την Κίνα, τη Ρωσία και την ΕΕ - ιδιαίτερα τη Γερμανία - και η πολιτική που χαρακτηρίζεται «εθνικισμός» και «προστατευτισμός» δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια προσπάθεια θωράκισης της αμερικανικής ανταγωνιστικότητας και ένα σκληρό παζάρι για εμπορικούς όρους πιο επικερδείς για τα αμερικανικά μονοπώλια.
Ετσι, η έκθεση της Διάσκεψης «ανησυχεί» για το ότι «η διοίκηση του Ντ. Τραμπ δίνει προτεραιότητα στην κυριαρχία» και προσεγγίζει τις διεθνείς σχέσεις ως «μια αρένα όπου τα έθνη, οι μη κυβερνητικοί παράγοντες και οι επιχειρήσεις εμπλέκονται και ανταγωνίζονται για πλεονέκτημα». Οπως, δηλαδή, τις αντιλαμβάνονται όλα τα καπιταλιστικά κράτη και τα ιμπεριαλιστικά κέντρα, αλλά και κάθε κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Οσο για τη λεγόμενη «απόσυρση» και «παραίτηση» των ΗΠΑ ( UNESCO, Διειρηνική Συνεργασία - ΤPP, Συμφωνία Παρισιού για το Κλίμα, απειλές για ακύρωση της Βορειοαμερικανικής Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου - NAFTA - και για αναθεώρηση της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν), που επισημαίνει η έκθεση, είναι η πιο δυναμική διαπραγμάτευση των όρων και συνθηκών δράσης των αμερικανικών μονοπωλιακών ομίλων σε ένα ολοένα και πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Τέλος, η έκθεση διαπιστώνει πως η αμερικανική πολιτική επικεντρώνεται στην «ειρήνη μέσω ισχύος», όπως δείχνουν η υποβάθμιση της διπλωματίας και η ταυτόχρονη ενίσχυση των στρατιωτικών δαπανών των ΗΠΑ.
Η Κίνα του Σι
Στο κεφάλαιο «China: Xi's the one» γίνεται αναφορά στην ομιλία του Κινέζου Προέδρου, Σι Τζινπίνγκ, στο πρόσφατο 19ο Συνέδριο του ΚΚ Κίνας, υπενθυμίζοντας την εκτίμηση της «Ομάδας Ευρασίας» πως «γεωπολιτικά ήταν το πιο αξιοσημείωτο γεγονός από τη στιγμή που ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ διέλυσε επίσημα τη Σοβιετική Ενωση». Μεταξύ άλλων ο Σι αναφέρθηκε στον αυξανόμενο ρόλο της Κίνας στη διπλωματία και τη διεθνή ασφάλεια ξεκαθαρίζοντας: «Κανείς δεν πρέπει να περιμένει από εμάς να καταπιούμε οτιδήποτε υπονομεύει τα συμφέροντά μας».
Ακόμη, υπογραμμίζει η έκθεση ότι «η Κίνα προετοιμάζει το στρατό της για μεγαλύτερο ρόλο: Τα τελευταία χρόνια, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές επενδύσεις για τη βελτίωση της αυτάρκειας και της παγκόσμιας επιχειρησιακής εμβέλειας των Ενόπλων Δυνάμεων της Κίνας».
Ταυτόχρονα εκφράζεται η ανησυχία πως η Κίνα προσπαθεί να καλύψει κάθε κενό που αφήνουν οι ΗΠΑ και να αναλάβει πρωτοκαθεδρία (ελεύθερο εμπόριο, κλιματική αλλαγή κ.λπ.), με «συντονισμένες δραστηριότητες στην Αφρική», «την πρωτοβουλία Μια ζώνη, ένας Δρόμος», «την Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών» και την ανανεωμένη «Περιφερειακή Ολοκληρωμένη Οικονομική Εταιρική Σχέση». «Η κινεζοκεντρική αρχιτεκτονική για το εμπόριο και τις επενδύσεις αναπτύσσεται σταθερά» και «η βαθύτερη οικονομική εξάρτηση χωρών από την Κίνα ενθαρρύνει (ή προωθεί) τη συνεργασία και σε άλλους τομείς», καταγράφει η έκθεση, εννοώντας το γεωπολιτικό - στρατιωτικό επίπεδο. Γίνεται λόγος για «G2» με την έννοια της μοιρασιάς στην πρωτοκαθεδρία με τις ΗΠΑ, ενώ η Κίνα «θα συνεχίσει να εξελίσσεται σε παγκόσμιο ρυθμιστή» και «οι αλληλεξαρτήσεις των δύο χωρών θα συνυπάρχουν με τα αντικρουόμενα συμφέροντά τους».
Σχετικά με τη Ρωσία, στο σχετικό κεφάλαιο «Ρωσία: Εντονα ισχυρή;» (Bear(αρκούδα)ly strong?) σημειώνονται η στρατιωτική της ενίσχυση με τις επεμβάσεις σε Ουκρανία και Συρία, όπου δοκιμάστηκαν νέα όπλα, η αντιπαράθεση με ΕΕ και ΝΑΤΟ για τον έλεγχο του περίγυρου (πρώην χώρες της ΕΣΣΔ), Βαλκάνια αλλά και άλλες περιοχές, αλλά επισημαίνονται και οι αδυναμίες στην οικονομική ανάπτυξη. Χαρακτηριστικά λέγεται ότι η ισχυρή Ρωσία μόλις φτάνει το ΑΕΠ της Ισπανίας.
Αφρική: «Ατίθασα νιάτα»
Η πλούσια σε πόρους και νεαρό ανθρώπινο δυναμικό αφρικανική ήπειρος (εξ ου και ο τίτλος του σχετικού κεφαλαίου «Africa: The Young and the Restless») έχει μπει τα τελευταία χρόνια πιο έντονα στο «στόχαστρο» των μονοπωλιακών ομίλων, ιδιαίτερα της Κίνας, της ΕΕ (Γερμανία, Γαλλία κ.ά.), αλλά και των ΗΠΑ. Πέρα από τη χρηματοδότηση επενδύσεων και δράσεων για τον εκσυγχρονισμό των αφρικανικών κρατών, οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις παρεμβαίνουν και με την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων και βάσεων αξιοποιώντας τοπικές συγκρούσεις και την αντιμετώπιση «τρομοκρατικών ομάδων». Ωστόσο εκφράζεται ανησυχία για τη μετανάστευση ειδικά νέων προς την ΕΕ. Με πρόσχημα την καταπολέμηση των «δουλεμπόρων» και της «παράνομης» μετανάστευσης, άλλωστε, προωθείται η αυξημένη ευρωπαϊκή στρατιωτική παρουσία στη Λιβύη. Επίσης, η Γαλλία δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις χώρες της ζώνης του Σαχέλ (Τσαντ, Μαυριτανία, Μάλι, Νίγηρας, Μπουρκίνα Φάσο, Σουδάν κ.ά.) και η μελλοντική κυβέρνηση της Γερμανίας θα αυξήσει την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων στο Μάλι.
Τέλος, τη Διάσκεψη θα απασχολήσει η «κλιματική αλλαγή» από τη σκοπιά του κινδύνου αποσταθεροποίησης σε ορισμένες περιοχές, αλλά και από τη σκοπιά της ενεργειακής μετάβασης και των ανερχόμενων «πράσινων» επιχειρηματικών επενδύσεων.
Αναφορικά με την ανακοίνωση της κυβέρνησης των ΗΠΑ για αποχώρηση από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα επισημαίνονται τα αντικρουόμενα συμφέροντα μονοπωλίων, λέγοντας πως «η απόφαση του Τραμπ προκάλεσε ένα αντίθετο κίνημα: Πολλά αμερικανικά ομόσπονδα κράτη, πόλεις και επιχειρήσεις δεσμεύθηκαν να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου