«Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι θα δουλέψουμε με κάθε τρόπο τη δυνατότητα της Ελλάδας να είναι ένας διεθνής κόμβος μεταφορών και από ένα σημείο και πέρα να έχει υποστηρικτικές δραστηριότητες. Ο τρόπος και οι διαδικασίες θα είναι διαφορετικός από τη στρατηγική και τις διαδικασίες που είχαν επιλεγεί μέχρι εδώ. Αλλά θα βρεθούν οι κατάλληλοι τρόποι, οι καλύτερες διαδικασίες να παίξει αυτό το ρόλο η λιμενική υποδομή της χώρας, ως χώρος τεράστιας εμβέλειας για να μπορεί να διακινεί το διεθνές εμπόριο». Αυτά ανέφερε ο υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού Γιώργος Σταθάκης κατά την τελετή παράδοσης παραλαβής του υπουργείου Ναυτιλίας. Τα όσα ανέφερε ο νέος υπουργός τα οποία αποτυπώνουν τις θέσεις της νέας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, έχουν, ένα το κρατούμενο: Οτι η ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων, που αξιοποιούν την Ελλάδα ως διαμετακομιστικό κόμβο για τη μεταφορά των εμπορευμάτων των επιχειρηματικών ομίλων, για να κερδοφορούν συνδέεται με την «παραγωγική αξιοποίηση» των λιμανιών (είτε με ιδιωτικοποίηση είτε με συμπράξεις) και την ανάδειξή τους σε βασικά εργαλεία για την ενίσχυση αυτής της κερδοφορίας.
Τα λιμάνια, οι θαλάσσιες μεταφορές, συνολικά οι συνδυασμένες μεταφορές, είναι γνωστό ότι είναι κλάδος στρατηγικής σημασίας για την οικονομία στον τομέα της Βιομηχανίας και συνδέεται με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τα κράτη - μέλη της. Συνδέεται με τους στρατηγικούς σχεδιασμούς των ευρωενωσιακών μονοπωλίων, και όχι μόνο, για τις πηγές και τους δρόμους μεταφοράς πρώτων υλών, Ενέργειας, τους δρόμους μεταφοράς εμπορευμάτων, το γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πηγών.
Οι δηλώσεις του Γ. Σταθάκη σε καμιά περίπτωση δεν έρχονται σε αντίθεση με τις δηλώσεις που ακολούθησαν στη συνέχεια του αναπληρωτή υπουργού Ναυτιλίας Θ. Δρίτσα ο οποίος ανέφερε ότι «οι Οργανισμοί Λιμένα Θεσσαλονίκης και Λιμένα Πειραιά πρέπει να διατηρήσουν το δημόσιο χαρακτήρα τους».
Με τις δηλώσεις αυτές, ο Θ. Δρίτσας προσπαθεί να κρύψει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προωθεί ένα άλλο «μοντέλο» «παραγωγικής αξιοποίησης» των λιμανιών, για λογαριασμό των επιχειρηματικών ομίλων, είτε με την μέθοδο της παραχώρησης, είτε με σύμπραξη δημόσιου - ιδιωτικού τομέα, που αξιώνουν τμήματα του κεφαλαίου στο πλαίσιο και των ενδοαστικών ανταγωνισμών. Μάλιστα αξιώνει, με αυτό το «μοντέλο» να συστρατευτούν και συνολικά οι εργαζόμενοι, λέγοντας δημαγωγικά: «αυτό πραγματικά μπορεί να αποτελέσει τη βάση και την προϋπόθεση για μία παραγωγική ανασυγκρότηση επ' ωφελεία της χώρας μας και του λαού μας και της κοινωνίας μας και της εθνικής οικονομίας», και ας είναι όλ' αυτά μαζί παραγωγική ανασυγκρότηση προς όφελος των επιχειρηματικών ομίλων. Ο λαός μπαίνει στη μέση ως άλλοθι.
Σε όφελος επιχειρηματιών
Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως αξιωματική αντιπολίτευση, όσον αφορά την υπόθεση των λιμανιών, έχει την άποψη ότι αυτά θα πρέπει είναι «υπό δημόσιο έλεγχο», στην πράξη όμως πρέπει να χρησιμοποιηθούν έτσι από το Δημόσιο που να ενισχύουν επιχειρηματικούς ομίλους, παίρνοντας επίσης υπόψιν ότι στα λιμάνια εκφράζονται έντονοι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί. Ο ΣΥΡΙΖΑ παίρνει υπόψιν ότι, εκτός από τα εμπορευματοκιβώτια, υπάρχΟΥΝ π.χ. η ακτοπλοΐα και η κρουαζιέρα και οι αντίστοιχοι επιχειρηματικοί όμιλοι που πρέπει να στηριχθούν από το κράτος. Αυτοί οι επιχειρηματικοί όμιλοι είχαν, από την πρώτη στιγμή, αντιδράσει στον τρόπο ιδιωτικοποίησης που προωθούσε η προηγούμενη κυβέρνηση, με την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου (67%), γιατί έβλεπαν ότι αυτό ήταν αντίθετο στα συμφέροντά τους. Η δήλωση του Μ. Λάμπρου, γενικού διευθυντή της εταιρείας MAJESTIC INTERNATIONAL CRUISES INC, είναι ενδεικτική: «Τα όσα επιχειρούνται σήμερα στην ΟΛΠ ΑΕ και στην ΟΛΘ ΑΕ αποτελούν πεντακάθαρα απλοϊκή μετατροπή δύο κρατικών μονοπωλίων σε ιδιωτικά μονοπώλια και με κανένα τρόπο συνιστούν νέα και σωστή λιμενική πολιτική. Δύο κερδοφόρες δημόσιες επιχειρήσεις αντί να υποβοηθηθούν στη μετεξέλιξή τους στην ουσία διαλύονται. Αντ' αυτού πάμε να δημιουργήσομε ένα "Ελληνικό Λιμενικό Σύστημα" εκτός πλαισίου των όσων εφαρμόζουν όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Ο ΣΥΡΙΖΑ, παίρνοντας υπόψιν και αυτά τα συμφέροντα, εξέφρασε την πολιτική του και στις εκλογές της Τοπικής Διοίκησης στον Πειραιά με την οποία συνέπλεε, (όπως ο ίδιος είχε πει, συμφωνώ με τον κύριο Δρίτσα), ο νυν δήμαρχος Πειραιά Γ. Μώραλης πρώην αντιπρόεδρος της ΠΑΕ Ολυμπιακός, που με το ψηφοδέλτιό του εκλέχτηκε δημοτικός σύμβουλος ο εφοπλιστής Β. Μαρινάκης.
Είναι γνωστή η επιστολή του δημάρχου στον πρώην πρωθυπουργό Αντ. Σαμαρά, με την οποία σημείωνε ότι «η ανταγωνιστική θέση του λιμανιού θα ενισχυθεί αν η πλειοψηφία των μετοχών διατηρηθεί στο Δημόσιο», και ζητούσε να υιοθετηθεί το «ανταγωνιστικό μοντέλο παραχώρησης δραστηριοτήτων σε ιδιώτες μέσω πολυετών συμβάσεων». Ακόμα, ο πρώην και σημερινός βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ν. Συρμαλένιος, όταν το Φλεβάρη του 2014 παρουσιάστηκε στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής το σχέδιο για την πώληση του πλειοψηφικού πακέτου του ΟΛΠ, συντάχτηκε με τις απόψεις των ακτοπλόων εφοπλιστών, σημειώνοντας ότι «οι ακτοπλόοι φέρνουν σοβαρές αντιρρήσεις και ενστάσεις», επειδή η κυβερνητική απόφαση «οδηγεί σε ένα μονοπώλιο από το οποίο θα εξαρτάται ολόκληρο το ακτοπλοϊκό δίκτυο της χώρας».
Εχει συμβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ
Η διαδικασία για την ιδιωτικοποίηση των λιμανιών έχει αρχίσει να «τρέχει» από το 1999, στη βάση των κατευθύνσεων της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Ο ΟΛΠ τότε μετατράπηκε σε ανώνυμη εταιρεία και το 2003 μπήκε στο χρηματιστήριο, πουλώντας το 27% των μετοχών του.
Το 2008 ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε στην ΕΕ την απελευθέρωση των λιμενικών υπηρεσιών, την Κοινή Λιμενική Πολιτική της, δηλαδή την κατεύθυνση που άνοιξε το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση των λιμανιών. Ετσι το 2009 άρχισε η εισβολή των επιχειρηματικών ομίλων στο λιμάνι του Πειραιά, με την παραχώρηση του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων της προβλήτας ΙΙ του ΟΛΠ στην COSCO, απ' όπου προωθεί εμπορεύματα στις αγορές της Ευρώπης.
Τώρα ως κυβέρνηση και με τις δηλώσεις περί «δημόσιου χαρακτήρα ΟΛΠ και ΟΛΘ» και Ελλάδα «κόμβος για το διεθνές εμπόριο», αυτό που στην ουσία επιδιώκει είναι η με άλλη διαδικασία παράδοση των λιμανιών σε επιχειρηματικούς ομίλους, λέγοντας ταυτόχρονα ότι σέβεται τις έως τώρα συμφωνίες.
Τη νύφη πληρώνουν οι εργαζόμενοι
Πάντως, όπως και να έχει, είτε η ιδιωτικοποίηση γίνει με παραχωρήσεις, είτε ΣΔΙΤ, είτε πώληση πλειοψηφικού πακέτου, οι εργαζόμενοι είναι αυτοί που πληρώνουν ακριβά τόσο όσον αφορά εργασιακά δικαιώματα, κόστος υπηρεσιών, όσο και το γεγονός ότι θα «πληρώνουν» μέσω του κρατικού προϋπολογισμού για υποδομές που θα αξιοποιούνται με διάφορους τρόπους από μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους.
Τα λιμάνια, ως κρίκος στην αλυσίδα των μεταφορών, μπορούν να αποτελέσουν ισχυρό εργαλείο ανάπτυξης με επίκεντρο τα συμφέροντα του λαού μόνο στο πλαίσιο μιας οικονομίας, που θα έχει ως κριτήριο την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών και όχι την κερδοφορία των μονοπωλίων. Οπου τα λιμάνια θα είναι κοινωνική ιδιοκτησία, όπως όλα τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής και θα λειτουργούν μέσα από τον κεντρικό σχεδιασμό και με εργατικό - λαϊκό έλεγχο.
