«NORD STREAM 2»

Προχωρά η υλοποίησή του που φουντώνει τους ανταγωνισμούς

Πέντε από τα ισχυρότερα ευρωπαϊκά ενεργειακά μονοπώλια χρηματοδοτούν τον νέο υποθαλάσσιο αγωγό μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου στη Γερμανία

Με την κατασκευή του «Nord Stream 2», θα διπλασιαστούν οι ποσότητες ρωσικού φυσικού αερίου που προμηθεύεται ετησίως η Γερμανία

Με ταχύτατους ρυθμούς προχωρούν οι διαδικασίες κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου «Nord Stream 2», ο οποίος θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο απευθείας στη Γερμανία, καθώς στα τέλη του Απρίλη, πέντε ευρωπαϊκοί ενεργειακοί όμιλοι που συμμετέχουν στην κατασκευή του, συμφώνησαν ότι θα παράσχουν από 950 εκατ. δολάρια ο καθένας για την υλοποίησή του.

Συγκεκριμένα, η αγγλο-ολλανδική «Shell», η αυστριακή «OMV», η γαλλική «Engie» και οι γερμανικές «Uniper» και «Wintershall» ανέλαβαν το 50% του κόστους κατασκευής του, το οποίο υπολογίζεται συνολικά στα 9,5 δισ. δολάρια συνολικά, ενώ το υπόλοιπο ποσό θα καταβληθεί από τη ρωσική «Gazprom».

H υπογραφή της εν λόγω συμφωνίας χαρακτηρίστηκε από τους επικεφαλής των εταιρειών ως το «θεμέλιο» για την κατασκευή ενός από τα «σημαντικότερα ενεργειακά έργα της Ευρώπης», μέσω του οποίου η ρωσική «Gazprom» θα διπλασιάσει τις ποσότητες φυσικού αερίου, με τις οποίες τροφοδοτεί τη Γερμανία, περιορίζοντας τη σημασία της παραδοσιακής διαδρομής, μέσω Ουκρανίας, αλλά και της Πολωνίας που επίσης ένα σημαντικό μέρος ρωσικού φυσικού αερίου περνά από το έδαφός της.

Δεν είναι τυχαίο ότι πάνω σε αυτό το έδαφος η κατασκευή του αγωγού έχει συναντήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια σοβαρές αντιδράσεις στο εσωτερικό της ΕΕ, κυρίως από τις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία, αλλά εμμέσως και από τις ΗΠΑ, οι οποίες τονίζουν ιδιαίτερα την ισχυροποίηση της Ρωσίας στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά, το σημαντικό ρόλο που θα αποκτήσει η ίδια η Γερμανία ως πρώτος σταθμός του ρωσικού φυσικού αερίου, αλλά και τις σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις που θα επιφέρει στην Ουκρανία τόσο σε οικονομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, από το έδαφος της οποίας διανέμεται έως και σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του ρωσικού φυσικού αερίου από το οποίο τροφοδοτείται η Ευρώπη, κερδίζοντας έτσι το Κίεβο γενναία οικονομικά ανταλλάγματα αλλά επίσης και γεωπολιτική ισχύ.

«Εργο στρατηγικής σημασίας»...

Ο πρόεδρος της «Gazprom», Αλ. Μίλερ, με τον πρώην καγκελάριο της Γερμανίας και νυν πρόεδρο της εταιρείας διαχείρισης του «Nord Stream 2» Γκ. Σρέντερ

Ο πρόεδρος της «Gazprom», Αλ. Μίλερ, κατά την επίσημη τελετή υπογραφής της χρηματοδοτικής συμφωνίας χαρακτήρισε τον «Nord Stream 2» έργο «στρατηγικής σημασίας για την ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, το οποίο θα συνεισφέρει στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης».

Καθεμιά από τις πέντε ενεργειακές εταιρείες συμφώνησαν να καταβάλλουν μέχρι τέλους του έτους από 285 εκατ. και σε δεύτερη φάση ακόμη 665 εκατ. για να καλύψουν το σύνολο των χρηματοδοτικών αναγκών του έργου. Η «Gazprom» θα παραμείνει ο βασικός μέτοχος του αγωγού, η κατασκευή του οποίου θα ξεκινήσει στις αρχές του επόμενου έτους, αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία εντός του 2019, ενώ θα ακολουθεί την ίδια διαδρομή του αντίστοιχου δίδυμου αγωγού «Nord Stream 1».

Ωστόσο, παρά τις ισχυρές δυνάμεις που έχουν συνασπιστεί για την ολοκλήρωση του αγωγού, η κατασκευή του βρίσκεται ακόμη υπό αίρεση και έναντι των νομικών υπηρεσιών της ΕΕ αλλά και των Φινλανδίας, Σουηδίας και Δανίας, οι οποίες προβάλλουν, αν και όχι τελεσίδικα μέχρι στιγμής, «περιβαλλοντικά» ζητήματα. Μέχρι στιγμής, οι Βρυξέλλες δεν έχουν δώσει οριστική έγκριση για την κατασκευή του αγωγού, τυπικά επειδή ακόμη βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με την εταιρεία διαχείρισης του έργου - που εδρεύει στην Ελβετία - αναφορικά με το νομικό καθεστώς που θα διέπει τη λειτουργία του αγωγού.

Την ίδια ώρα, πάντως, η γερμανική πλευρά με κάθε επισημότητα προωθεί την υλοποίησή του. Εκτός από την οικονομική στήριξη που παρέχουν οι δύο γερμανικές εταιρείες και την ανάληψη της θέσης του προέδρου της εταιρείας διαχείρισης του αγωγού από τον πρώην σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο της Γερμανίας, Γκ. Σρέντερ, πρόσφατα και το γερμανικό κοινοβούλιο τάχθηκε επίσημα υπέρ της κατασκευής του αγωγού. Ενδεικτικό είναι και το γεγονός ότι στα μέσα περίπου του περασμένου Απρίλη, με δεδομένες τις αντιδράσεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών, ο πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών και Ενέργειας της γερμανικής Βουλής, Π. Ραμσάουερ, εμφανίστηκε... σχεδόν σίγουρος ότι δεν θα υπάρχουν νομικές ενστάσεις από τις Βρυξέλλες.

«Θα ήθελα να εκφράσω ένα απολύτως ξεκάθαρο "ναι" στην κατασκευή του "Nord Stream 2"», υπογράμμισε μιλώντας σε ΜΜΕ της πατρίδας του και πρόσθεσε ότι η κατασκευή του αγωγού θα διπλασιάσει τις ποσότητες φυσικού αερίου που προμηθεύεται απευθείας η Γερμανία, από τα 55 δισ. κ.μ. στα 110 δισ. κ.μ., ποσότητες που ανταποκρίνονται στην ετήσια κατανάλωση της χώρας. Οι δηλώσεις έγιναν κατά τη διάρκεια τακτικής συνάντησης Γερμανών και Ρώσων νομικών για την επεξεργασία της «νομικής θωράκισης» του αγωγού, ενώ τόνισε επιπρόσθετα πως όσοι αντιστρατεύονται την κατασκευή του έχουν ξεκάθαρα πολιτικά κίνητρα. Εγινε, μάλιστα, ακόμη πιο συγκεκριμένος, σημειώνοντας ότι «το έργο έχει τους αντιπάλους του, γνωρίζουμε τους λόγους από τους οποίους κινούνται, είτε πρόκειται για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είτε κάποιες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ή ακόμη και τις ΗΠΑ. Ομως πρέπει να πω, πως αυτοί οι λόγοι είναι πολιτικοί και όχι οικονομικής φύσης», κατέληξε.

Ενστάσεις αλλά και συμμόρφωση με την «ενιαία ενεργειακή αγορά»

Το τελευταίο διάστημα, εκτός από την Πολωνία και τις Βαλτικές χώρες, ήρθε και η Σουηδία να εγείρει ζητήματα «εθνικής ασφάλειας», μέσω του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Παρά το γεγονός αυτό, πάντως, η Σουηδική κυβέρνηση δεν εμπόδισε τις τοπικές αρχές του σουηδικού λιμανιού Karlshamn στη Βαλτική, να συμφωνήσουν στη χρήση του λιμένα από την «Gazprom» για την αποθήκευση σωληνώσεων και άλλου εξοπλισμού που θα χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή του αγωγού. Πρέπει να σημειώσουμε ότι η εταιρεία διαχείρισης του «Nord Stream 2» έχει καταθέσει αιτήσεις για τη λήψη άδειας διέλευσης από τις αρμόδιες αρχές της Φινλανδίας, της Δανίας και της Σουηδίας, οι οποίες αναμένεται να αποφανθούν σχετικά εντός των επόμενων βδομάδων.

Πάντως, αξίζει σε ένα τέτοιο πλαίσιο να σημειωθεί ότι η «Gazprom» το προηγούμενο διάστημα είχε φροντίσει να συμμορφωθεί με μια σειρά απαιτήσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης που αφορούσαν την εναρμόνιση με την «ενιαία ενεργειακή αγορά» που προωθεί η ΕΕ, ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα επίπεδα τιμών φυσικού αερίου προς τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και τη «διασυνοριακή ροή» φυσικού αερίου. Επί της ουσίας, το ρωσικό μονοπώλιο έπαυσε τους «εδαφικούς περιορισμούς» που επέβαλε στους πελάτες του που, εν πολλοίς, αφορούσαν την απαγόρευση μεταπώλησης του φυσικού αερίου που είχαν προμηθευτεί από αυτό σε άλλους αγοραστές εκτός χώρας, απόφαση που διευκολύνει τις διασυνδέσεις των αγορών φυσικού αερίου σε Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη.