Η επιμονή αυτή των βιομηχάνων μόνο τυχαία δεν είναι, ενώ βρίσκεται σε πλήρη αντιστοίχιση με την αντεργατική στρατηγική της ΕΕ, με τις σχετικές «αναλύσεις» και κατευθύνσεις των ευρωενωσιακών οργάνων. Ο ίδιος ο «Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων», ο οποίος υπογράφηκε επισήμως πριν μια βδομάδα και λανσαρίστηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με... ταρατατζούμ περί «κοινωνικής προστασίας», υπογραμμίζει ότι προάγει «την πολυμορφία των σχέσεων απασχόλησης» και «αναγνωρίζει την αναγκαία ευελιξία ώστε οι εργοδότες να προσαρμόζονται γρήγορα στις μεταβολές των οικονομικών συγκυριών», μεταξύ άλλων με «διαφοροποιημένη μεταχείριση» και «προσαρμογή των όρων εργασίας»...
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, οι εγχώριοι βιομήχανοι προπαγανδίζουν απροκάλυπτα ότι η εμπέδωση και η παραπέρα επέκταση της «ευελιξίας» σε όλο το μήκος και πλάτος της αγοράς εργασίας αποτελούν στρατηγική αναγκαιότητα του κεφαλαίου, προκειμένου να υπηρετηθεί η κερδοφορία και η ανταγωνιστικότητα των επιχειρηματικών ομίλων.
Υποαπασχόληση και υπερεργασία ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της εργοδοσίας
Μέσα από την επίκληση διάφορων προσχημάτων και ιδεολογημάτων, όπως αυτά που διατυπώθηκαν στο οικονομικό δελτίο του ΣΕΒ την προηγούμενη βδομάδα, μέσα από το οποίο διατυπώνεται και ο προκλητικός ισχυρισμός πως «η ευελιξία προστατεύει την απασχόληση» (!), οι κεφαλαιοκράτες προβάλλουν την απαίτησή τους για κατοχύρωση και επέκταση όλων των αντεργατικών ανατροπών που επιβλήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια.
Επιχειρώντας να στηρίξουν προπαγανδιστικά την απαίτησή τους για μονιμοποίηση όλων αυτών των ανατροπών και στη φάση της καπιταλιστικής ανάκαμψης, οι βιομήχανοι επικαλούνται τις «γενικότερες υποβόσκουσες τάσεις που σχετίζονται με διαρθρωτικές αλλαγές στην παγκόσμια και στην ελληνική οικονομία, που θα εξακολουθήσουν να επηρεάζουν την αγορά εργασίας...». Ως τέτοιες τάσεις ο ΣΕΒ προβάλλει «τη μεγαλύτερη αυτοματοποίηση παραγωγικών διαδικασιών, τη συρρίκνωση των μεσοπρόθεσμων αναπτυξιακών προσδοκιών και την επέκταση κλάδων έντασης ευέλικτων μορφών εργασίας». Βέβαια, αυτό που αποκρύπτουν οι βιομήχανοι είναι ότι η επέκταση της «ευελιξίας» δεν επιβάλλεται από την τεχνολογική εξέλιξη, αλλά από την καπιταλιστική οργάνωση της παραγωγής και την επιδίωξη του μέγιστου καπιταλιστικού κέρδους...
Μάλιστα, αυτή ακριβώς η οργάνωση της παραγωγής με κριτήριο το καπιταλιστικό κέρδος γεννά ταυτόχρονα και το οξύμωρο - από μια πρώτη ματιά - φαινόμενο, δίπλα στην τεράστια «ευελιξία» και την υποαπασχόληση για ένα μεγάλο τμήμα των εργαζομένων, ιδιαίτερα των νέων, να υπάρχει και ένα μεγάλο τμήμα εργαζομένων που «λιώνει» μέσα στους χώρους δουλειάς από την υπερεργασία, από τα ατελείωτα 10ωρα και 12ωρα, τα οποία πολλές φορές είναι και απλήρωτα. Πολλές φορές, μάλιστα, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες του κεφαλαίου, ένα σημαντικό κομμάτι των εργαζομένων περνάει συνεχώς από τη μια κατάσταση στην άλλη: Υπερεργασία - ανεργία - υποαπασχόληση κ.ο.κ.
Απ' αυτήν την άποψη, είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ πλέον η μερική απασχόληση έφτασε το 30% στο σύνολο της μισθωτής εργασίας και - σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη» - στις νέες συμβάσεις ξεπερνά το 60%, την ίδια στιγμή ο μέσος όρος εβδομαδιαίας εργασίας στην Ελλάδα το 2016, δηλαδή σε συνθήκες κρίσης και τεράστιας ανεργίας, φτάνει τις 42,3 ώρες (ο αντίστοιχος εβδομαδιαίος μέσος όρος στην ΕΕ είναι 37,1 ώρες τη βδομάδα, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ). Σε αυτή μάλιστα την κατεύθυνση πρωτοστάτησε και το αστικό κράτος, που ως εργοδότης αύξησε το εβδομαδιαίο ωράριο εργασίας από τις 37,5 ώρες σε 40 ώρες (Ν.3979/2011).
Οι καπιταλιστές εναλλάσσουν και συνδυάζουν την υποαπασχόληση και την υπεραπασχόληση, ανάλογα με τις ανάγκες των επιχειρήσεών τους και τα σκαμπανεβάσματα της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο ΣΕΒ, «σε περίπτωση που η αύξηση της ζήτησης κριθεί ότι είναι προσωρινή»,«τότε η επιχείρηση θα προσπαθήσει να αυξήσει την παραγωγή της μέσω εντατικότερης αξιοποίησης του μόνιμου προσωπικού (υπερωρίες κ.λπ.) και ενδεχομένως να προσλάβει και πρόσθετους εργαζόμενους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου...». Τόσο απλά, τόσο καπιταλιστικά!
«Ευελιξία» παντού...
Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι αυτό που ονομάζεται «ευελιξία» δεν περιορίζεται μόνο στη μορφή των συμβάσεων μερικής απασχόλησης και εκ περιτροπής εργασίας...
Απέναντι στην εργατική τάξη ορθώνεται ένα πολυπλόκαμο τέρας, με πολλά κεφάλια, που απομυζούν την εργατική δύναμη με στόχο να την κάνουν όσο γίνεται πιο φτηνή και πιο «ευέλικτη» σε όλες τις μορφές απασχόλησης.
Από τη μια μεριά, λοιπόν, αξιοποιούν και πολλαπλασιάζουν συνεχώς τις «παραδοσιακές» μορφές «ευελιξίας»: Το παράδειγμα του κλάδου του Τουρισμού, της «ατμομηχανής» για την καπιταλιστική ανάκαμψη του εγχώριου κεφαλαίου, είναι το πιο χαρακτηριστικό. Οπως αποκάλυψε ο «Ριζοσπάστης» το προηγούμενο καλοκαίρι, στον κλάδο καταγράφονται 14 μορφές «ευέλικτης» εργασίας: Εποχική εργασία, σύμβαση μιας μέρας (εξτρά), συμβάσεις ορισμένου χρόνου, μερική απασχόληση, διαλείπουσα εργασία, εκ περιτροπής εργασία, συνδυασμός μερικής απασχόλησης και εκ περιτροπής εργασίας, δανεισμός εργαζομένων, δανεισμός εργαζομένων μέσω «πρακτορείων απασχόλησης», απασχόληση προσωπικού εργολαβικής επιχείρησης, διαθεσιμότητα εργαζομένων, μαθητεία μέσω του ΟΑΕΔ, πρακτική άσκηση μέσω Δημόσιων ή Ιδιωτικών ΙΕΚ, προγράμματα κατάρτισης ανέργων με επιταγή Voucher. Μορφές που βέβαια προϋπήρχαν της κρίσης και δεν περιορίζονται στο συγκεκριμένο κλάδο, αλλά που οι μεγαλοξενοδόχοι, αξιοποιώντας την τεράστια ανεργία, φρόντισαν να τις εκτοξεύσουν, γνωρίζοντας μια πραγματική «άνοιξη» στις επιχειρήσεις και στα κέρδη τους!
Ταυτόχρονα, δίπλα στην «παραδοσιακή» μορφή της «ευελιξίας», οι αντεργατικές ανατροπές που άρχισαν να εισάγονται σταδιακά ακόμα από τη δεκαετία του 1990, με τη «Λευκή Βίβλο» της ΕΕ, και πήραν στη χώρα μας τη μορφή χιονοστιβάδας τα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης, επέκτειναν την «ευελιξία» παντού, μετατρέποντας σε πολλές περιπτώσεις τις συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης και αορίστου χρόνου σε «αδειανό πουκάμισο».
Σε αυτό συνέτειναν παλιά και νέα μέτρα όπως: Η δυνατότητα που δόθηκε στους εργοδότες να απολύουν πιο εύκολα, μέσα και από την αύξηση του ποσοστού των απολύσεων, τη μείωση της αποζημίωσης που δικαιούταν ο εργαζόμενος, την αύξηση της «δοκιμαστικής περιόδου» από τους 2 στους 12 μήνες, οπότε οι επιχειρήσεις μπορούν να ανακυκλώνουν τους εργαζόμενους χωρίς κανένα κόστος για τις ίδιες. Στην ίδια κατεύθυνση αξιοποιήθηκε η παραπέρα υπονόμευση του σταθερού ημερήσιου και εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας (8ωρο - 5ήμερο - 40ωρο), καταρχήν με την αύξηση της υπερωριακής απασχόλησης, που και αυτή έγινε πιο φτηνή, μέχρι τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας σε 4μηνη, 6μηνη ακόμα και ετήσια βάση.
Με μια κουβέντα, η «ευελιξία» ως μεταδοτικός ιός μόλυνε την ίδια τη «σταθερή» εργασία, με τους εργοδότες να αναγνωρίζουν πανηγυρικά πως «έχει αρθεί σήμερα σε αξιόλογο βαθμό η παλαιότερη ακαμψία στις συμβάσεις αορίστου χρόνου...»!
Η αντεργατική «συνεισφορά» του ΣΥΡΙΖΑ
Αυτήν την αντεργατική επίθεση προς όφελος του κεφαλαίου ήρθε να κλιμακώσει παραπέρα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, αφού όχι μόνο άφησε άθικτο το προηγούμενο αντεργατικό οικοδόμημα, αλλά πρόσθεσε και τις δικές της... «ριζοσπαστικές» πινελιές στο μαυροπίνακα της εργασιακής ζούγκλας, ψηφίζοντας μεταξύ άλλων την πλήρη απελευθέρωση των απολύσεων στις μεγάλες επιχειρήσεις, την ενίσχυση των «δουλεμπορικών» και, μέσω αυτών, του αίσχους της «ενοικίασης» των εργαζομένων, την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας κ.λπ.
Τελευταίο της - προς το παρόν - «κατόρθωμα» είναι ο πρόσφατος νόμος που ψήφισε στη Βουλή για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας των νοσοκομειακών γιατρών και την επιβολή μέχρι και 60ωρης εργασίας τη βδομάδα, κατ' εφαρμογή της σχετικής ευρωενωσιακής Οδηγίας.
Και, βέβαια, στην ευελιξία των μορφών απασχόλησης, των συμβάσεων και των ωραρίων πρέπει να προστεθεί και η «ευελιξία» στη διαμόρφωση των μισθών, με την ουσιαστική διάλυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, για την οποία επίσης πανηγυρίζει ο ΣΕΒ, διαπιστώνοντας με ικανοποίηση ότι τώρα η διαμόρφωση των μισθών μπορεί να γίνεται σε «ατομική βάση» και όχι μόνο προς τα πάνω, αλλά και προς τα κάτω!
Μέσα σε αυτήν τη ζοφερή για τους εργαζόμενους κατάσταση, είναι τουλάχιστον προκλητικό η κυβέρνηση να κάνει επίκληση στη «νομιμότητα», την οποία δήθεν καλεί τους εργοδότες να σέβονται, όταν είναι ακριβώς αυτή η νομιμότητα που τους επιτρέπει να «αλωνίζουν».
Εξίσου εξοργιστική είναι η υπόσχεσή της για «επιστροφή στην ευρωπαϊκή κανονικότητα», όταν αυτή είναι το θερμοκήπιο της εργασιακής ζούγκλας. Αλλωστε, είναι πρόσφατη η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ), το οποίο νομιμοποίησε με απόφασή του τη συνεχόμενη εργασία χωρίς μέρα ανάπαυσης μέχρι και για 12 μέρες, καταργώντας έτσι τη μια τουλάχιστον μέρα ανάπαυσης μέσα στη διάρκεια της βδομάδας.
Αλλωστε, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία, τα οποία ο ΣΕΒ αξιοποιεί για να σπρώξει τα πράγματα σε ακόμα χειρότερη κατεύθυνση, η γενίκευση της δουλειάς - λάστιχο δεν αποτελεί «ελληνική πρωτοτυπία». Στο ίδιο αντεργατικό καζάνι βράζουν όλοι οι εργαζόμενοι στην ΕΕ. Ετσι, όσον αφορά την προσωρινή απασχόληση, αυτή καταγράφεται στο 11,2% της συνολικής μισθωτής απασχόλησης στην Ελλάδα, όταν στη Γαλλία είναι στο 16,2%, στην Ιταλία στο 14% και στην ΕΕ στο 14,2%. Που σημαίνει ότι για τους καπιταλιστές υπάρχουν ακόμη περιθώρια... «βελτίωσης» και αυτού του δείκτη «ευελιξίας», τον οποίο για τη χώρα μας χαρακτηρίζουν «σχετικά χαμηλό»! Σε αντίθεση, λοιπόν, με τα ευρωενωσιακά παραμύθια του ΣΥΡΙΖΑ, η ΕΕ αλλάζει όλο και προς το χειρότερο και η «κανονικότητά» της, που διαφημίζει, γίνεται ο Καιάδας των εργασιακών δικαιωμάτων.
Διέξοδο στην εργατική τάξη από την εργασιακή ζούγκλα μπορεί να δώσει μόνο η πάλη για να ανατραπεί συθέμελα όλο αυτό το άθλιο οικοδόμημα, η πάλη για μόνιμη και σταθερή δουλειά με σύγχρονα δικαιώματα, ενάντια συνολικά στους καπιταλιστές ως τάξη, τα κόμματα και τις κυβερνήσεις τους, που συνθλίβουν με την πολιτική τους τις σύγχρονες εργατικές και λαϊκές ανάγκες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου